Oku | Evrensel Din

Kur’an (Alak-1) “Yaratan Rabbinin adıyla OKU.”

Sadece Muhammed’e verilen bir emir değildir. İnsanın da yaratan Rabbimizin adıyla okuması gereklidir. Okunacak olan nedir? Yalnız Kur’an’mı? Sanmam. Bütün yaratılış ve onun bir noktası bile olmayan insanın kendisi. Okuma nedir? Her birey okur veya okuduğunu sanır. Her bireyin okudukları aynı bile olsa alacağı mesaj farklıdır. Bu farklılık bireyin okumadan önceki birikimine bağlı görünse de, ana sebep belki de kişinin ne alması gerektiği gibi düşünülebilir.

Burada sunulan çalışma Kur’an merkezlidir. Kur’an ayetlerinin bende yarattığı düşünceleri paylaşmak istedim. Senelerdir yaptığım çalışmada anladım ki ben henüz Kur’an’ı okuyamamışım. Kur’an’ı okuyabilen Kur’an’ı anlar. Her konuda olduğu gibi, özellikle kişinin Kur’an’ı anlayabilmesi ise Rabbin izniyle gerçekleşir. Kur’an sadece İlahiyatçıların konusu mu? Hayır. Her inanmış kişi bu kitapla ilgilenmelidir.

Kişi, Kur’an’ı niçin okumalıdır? Çünkü Kur’an‘ın mesajı doğrudan insanadır. Mesajı kişinin doğrudan kaynaktan almasından daha doğal ne olabilir? Beşer araya niçin bir aracı sokar? Anlaşılması mümkün değildir. Çünkü Kur’an der ki: (Ayet Maide-48) “Sizden her biri için bir yol ve bir metod belirledik”. Yolcunun neye ihtiyacı olduğunu kendisi de yolcu olan bir başkası nereden bilsin? Bu ayet inancın toplumsal değil, bireyselliğinin altını çizmektedir.

Kur’an der ki: (Ayet Dûhân-58) “Biz o Kur’an’ı senin dilinle/senin diline kolaylaştırdık ki, düşünüp öğüt alabilsinler.” Kur’an’ın tebliğ edildiği dil Arapça’dır. Çünkü Muhammed Arap toplumunun bir bireyidir. Arap toplumu ne kadar öğüt almış, yorumu başkaları yapsın. Ana dili Arapça olmayan ne yapacak? Kur’an’ın ana dilindeki tercümesini okuması gerekir. Başka türlü, her hangi bir kişinin Kur’an’ı okuyarak, düşünüp öğüt alabilmesi mümkün değildir.

Var olan Kur’an tercümeleri zaman zaman farklılıklar gösterir ki bu da doğaldır. Ana dili Arapça olan bir kişinin Kur’an’ı Arap dilinde okuması bile anlamasına yeterli olmayabilir. Çünkü Kur’an der ki: Ayet(Muhammed-24) “Peki bunlar, Kur’an’ın anlamını inceden inceye düşünmüyorlar mı? Yoksa kalpleri üzerinde kilitler mi var?” Demek ki Kur’an’ın anlaşılabilmesinde kalbimizin önemi büyük. Konuyla doğrudan bağlantılı iki ayrı ayeti de hatırlayalım:

Ayet (Casiye-20) “Bu Kur’an, insanların kalp gözlerini açacak ışıklardan oluşur.”

Ayet (Vâkıa-79) “Ona arınmışlardan başkası dokunamaz.”

Açık olarak görülüyor ki Kur’an kalp gözü ile okunabilirmiş. Yazı dilinin Arapça, Türkçe v.s. olması fark etmez. Kur’an ayetlerinin anlamının aynı kişi için zamanla değişmesi ki, Kur’an okuyanlar bilirler, sanırım ayet (Casiye-20) ile açıklanabilir. Ayet(Vâkıa-79) da bahsedilen dokunma işlemi fiziksel bir dokunma olamaz. Bu ayet doğru anlaşılmadığı için asırlarca beşer abdest aldıktan sonra Kur’an okudu. Ayette bahsedilen dokunma işleminin Kur’an’ı anlamaya yönelik olduğunu düşünmeliyiz. Ancak bunun için de ruhsal arınma gerekli imiş. Ruhsal arınma sonsuzdur. Demek ki varlık arındıkça Kur’an’ı daha farklı, giderek gerçeğe daha yakın anlamaya başlayacaktır. Yani insanlığın Kur’an’ı anlaması daha çok uzun zaman alacaktır.

Kur’an beşerin tek ilâha, gönderilen elçi Muhammed’e ve diğerlerine, Kur’an’a ve diğer resullerin kitaplarına iman edilmesini emreder. Ancak her konuda olduğu gibi iman konusunun da izne bağlı olduğu anlaşılıyor. Ayet (Yûnus-100): “Allah’ın izni olmadıkça hiçbir benlik iman edemez.” Burada bir çelişki mi söz konusudur? Sanmıyorum. Bu konu kişinin tekâmül plânı ile ilgilidir. Zamanı gelince iman edecektir. Bunun için tek bir hayat plânı yetmeyebilir. Dünya okulu zaten bunun için yaratılmış değil mi? Veya başka okullar…

Kur’an’ın anlaşılmasının zamanla mümkün olabileceğine temas edilmişti. O çerçevede şu iki ayeti de inceleyelim: Ayet (Yâsin-70): “Diri olanı uyarsın ve inkârcılar üzerinde söz hakkı olsun diye indirilmiştir.”

Ayet(Hac-7): Ve saat mutlaka gelecektir. Kuşku yok onda. Ve Allah kabirlerdeki şuurlu varlıkları diriltecektir.”

Görülüyor ki Kur’an diri olanı ancak uyarabilir. Burada konu edilen dirilik ruhsal olandır. Yoksa herkes biyolojik olarak diridir. Ayet (Hac-7) ise sadece belli bir bilinç seviyesine ulaşmış olanların verilen izinle ruhsal dirilişlerinin sağlanacağı anlatılmış. Bu işlemin asırlar boyunca sürdüğünü söyleyebiliriz ki bu olay bireysel kıyametin kendisidir. Ayrıca toplumsal bir diriliş söz konusu olabilir ki, ilâhi plân gereği zamanı geldiğinde gerçekleşecektir.

Kur’an’da dikkati çeken bir konu ise Ben, Biz, O gibi üç farklı zamirin kullanılmış olmasıdır. Tevrat ve eklerinde ve İncil ve eklerinde bu ayrıntı yoktur. Ben terimi bâzan Cebrail’e ve bâzan da Alemlerin Rabbi’ne gider. O terimi hiçbir şekilde tanımlanamaz. Biz terimi ise İlâhi Hiyerarşi’de, en üst düzeyde kararların alındığı görevliler topluluğuna (Kur’an’da ki adı “yüce Konsey”) ve daha alt düzeyde olan ve uygulamalarla ilgili kararları alan görevliler topluluğuna gider diye düşünebiliriz. (Ayet Sâd-69), (Ayet Meryem-64). Tevrat, İncil ve Kur’an’da bahsedilen yaratılış kavramı Ben ve Biz ile ilgilidir. Var etme, yaratma değildir. Yoktan var etme söz konusudur. Var etme, sadece O’na aittir. Yaratma konusunda ise Kur’an’ın bir ayetini hatırlamak yararlı olacaktır.

Kur’an (Saffât-125): “Ba’l’e yalvarıyor, yaratıcıların en güzelini bırakıyor musunuz?

Kur’an’da rastladığımız çok özel bir kavram ”Din Günüdür.” Din Günü çeşitli yorumlarda ceza günü olarak açıklanmış. Kavramın çok daha farklı bir anlam ifade ettiğini düşünebiliriz. Ceza konusu zaten gerektiğince açık olarak anlatılmış. Belki de Din Günü kavramı, acaba dünyamızda tek inanç sisteminin yerleşeceği dönem olarak ele alınabilirse çeşitli surelerde örtülü anlatımların gerçek anlamına biraz yaklaşabiliriz diye düşünüyorum.

Esas olarak yukarıda anlatılmaya çalışılan yaklaşımla, Kur’an surelerinden, iniş sırasına göre, kişisel hissedebildiklerimi takip eden sayfalarda paylaşmaya çalıştım. Umarım yararlı olur. Kur’an’ın gerçeğine yaklaşan daha yararlı çalışmaların gelecekte görüleceğine inancım tamdır. Çünkü aşağıda verilen ayet bu konuda insana ışık tutacaktır:

Kur’an (Şûra-51) Allah, bir insanla ancak vahiy yoluyla yahut perde arkasından konuşur; yahut da bir resul gönderir de kendi izniyle dilediğini vahyeder.

Vakte ve şekle bağlı ritüeller ve günün ihtiyacına göre uygulamaya yönelik öneriler konularında, zaten ilgilileri uzun süredir çalışmaktadır. Bu çalışmada beşerin ruhsal tekâmülüne işaret eden ve yol gösterdiği düşünülen ayetler ele alınacaktır.

NOT: Bu çalışmada paylaşılan ayetler, Yaşar Nuri Öztürk’ün Kur’an tercümesinden aynen alınmıştır. Paylaşım, surelerle ilgili çalışma tamamlandıkça bölümler halinde sunulacaktır.

ALAK SURESİ
Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla

Yaratan Rabbinin adıyla oku.
İnsanı embriyodan/ilişip yapışan bir sudan/sevgi ve ilgiden yarattı.
Oku! Rabbin en büyük cömertliğin sahibidir.
O’dur kalemle öğreten.
İnsana bilmediğini öğretti.
İş sanıldığı gibi değil. İnsan gerçekten azar.
Kendisini her türlü ihtiyacın üstünde görmüştür.
Oysaki dönüş yalnız Rabbinedir.
Gördün mü o yasaklayanı,
Bir kulu namaz kılarken.
Gördün mü! Ya o iyilik ve doğruluk üzere ise?!
Ya o takvayı emrediyorsa.
Gördün mü! Ya şu yalanlamış, sırt dönmüşse.
Bilmedi mi ki Allah gerçekten görür!
İş, sandığı gibi değil. Eğer vazgeçmezse yemin olsun, o alnı mutlaka tutup sürteceğiz.
O yalancı, o günahkâr alnı.
Hadi çağırsın meclisini/kurultayını!
Biz de çağıracağız zebanileri!
Sakın, sakın! Ona boyun eğme; secde et ve yaklaş.

Paylaşım:

Ayetler(1-5): Muhammed’e verilen bir emir gibi görünse de, tüm yaratılışa yöneliktir. Beşerin sadece bedeninin yaratılışı, eril ve dişil bedenler arasındaki bir alakadan oluşur. Bu ayetlerde bahsedilen bu yaratılış olup, Muhammed’e bu yaratılışı sağlayan Rabbinin adıyla okuması emredilmiş. Burada bahsedilen okuma sadece Kur’an ayetleri olmasa gerek. Yaratılışın tamamı olduğunu düşünebiliriz. Ayetler Yaratan Rabbin adıyla okumamızı öneriyor. Beşer aslında her an yaratılışla temas halinde olup her an yaratılışı okuyor. Bu okumayı yaparken yaratanı anmasından daha doğal ne olabilir? Ayetler, Yaratan’ın en büyük cömertliğin sahibi olduğunu anlatıyor. Yaratan’ın cömertliğinin, dar anlamda, dünya okulunda bedenlenme şansı verilen beşere yapılan maddi ve manevi yardımlara işaret ettiğini düşünebiliriz. Beşer sadece bedenden ibaret değildir. Beden geçicidir, aslımız ise ruhumuzdur. Demek ki maddi yardım bedenimizi ilgilendirirken manevi yardım ise ruhumuza yöneliktir. Son iki ayet ise, O’nun beşere bilmediğini kalemle öğrettiğini anlatıyor. Kalem madde ortamına ait bir nesne olup sadece madde ortamında beşerin eğitiminde kullanıldığını söylemek mümkündür. Ruh ölümsüz olup sonsuza kadar eğitimden geçirilecektir. Ruhun dünya dışı başka okullarda nasıl bir eğitimden geçirileceğini bilmiyoruz. Diğer taraftan kalemi kullanan beşerin kendisidir. Fakat kalemin ne yazacağını beşerin kontrol ettiğini sanmıyorum.

Ayetler (6-19): Beşer, dünya okulunda yaşarken kendi değerlerine ve limitlerine göre çeşitli konularda her şeyi kendisinin düşünüp, gereğini yaptığını sanır. Başardığını ve hiçbir şeye ihtiyacı olmadığını düşünür. Bu düşünce ise onu azgınlığa yönlendirir. Kendisini her şeyin üstünde görmeye başlar. Ancak bütün bunlar sadece bir aldanıştan başka değildir. Dünya okulunda geçirilen süre ruhumuzun sonsuz hayatının çok küçük bir kısmıdır. Biyolojik ölüm sonunda ruhumuz madde kainatını terk eder. Her ruhun hemen Rabbine döndüğünü sanmıyorum. O, hedef gösterilen bir dönüş olsa gerek. O dönüş için beşerin çok uzun bir yolu tamamlaması gerektiğini sanırım. Dünya okulunda ki yaşam esnasında yapılan her davranış, söylenen her söz, hatta her düşüncemiz kayıt altında olup hepsinin hesabını vermek zorundayız. Yapılan yanlışların hesabı hem bu dünya okulunda hem de biyolojik ölüm sonrası görülebilir. Ayetlerde görüldüğü gibi cezalandırma işlevi BİZ görevlileri tarafından yerine getirilir. Son ayette Kâbe’de namaz kılarken kendisini engellemeye çalışan kişi ile ilgili olarak; Muhammed’e o kişiye boyun eğmemesi emredilmiş. Aynı ayetin son kısmında ise Muhammed’e “secde et ve yaklaş” deniyor. Acaba yaklaşılan nedir, neresidir? Sanırım yaklaşılacak olan Yaratan’dır. Demek ki O’na yaklaşabilmenin yolu secde etmek imiş. Muhammed’in bile O’na yaklaşabilmek için secde etmesinin gerekli olduğunu görüyoruz. Secde namaz esnasında yapılır. Kur’an’a inananlar asırlardır secde yaparlar. Acaba kaç tanesi Yaratan’a yaklaşabildi? Cevap Kur’an bağımlısı toplumların durumunda görülebilir. Acaba bu ayette bahsedilen secde kalpte yapılan gerçek secde olmasın? Yani esas olan Muhammed’in secdesini yapabilmek gereklidir.

KALEM SURESİ

NÛN! Andolsun kaleme ve satır satır yazdıklarına,
Ki sen, cin tasallutuna uğramış değilsin; Rabbinin nimeti sayesinde.
Senin için kesintisiz bir ödül var.
Ve gerçekten sen, çok büyük bir ahlak üzerindesin.
Yakında göreceksin, onlar da görecekler,
Hanginizmiş fitneye tutulan, deliren!
Senin Rabbin, evet O’dur kendi yolundan kimin saptığını en iyi bilen. Ve O’dur kimin doğruya ve güzele kılavuzlandığını en iyi bilen.
O halde yalanlayanlara itaat etme.
İstediler ki sen, alttan alıp gevşek davranasın da onlar da yumuşaklık göstersin.
Şunların hiçbirini tanıma: Çok yemin eden, bayağı-alçak,
Alaycı/gammaz, koğuculuk için dolaşıp duran,
Hayrı engelleyen, sınır tanımaz-saldırgan, günaha batmış,
Kaba/obur, bütün bunlardan sonra da soyu bozuk, kötülükle damgalı.
Mal ve oğullar sahibi olmuş da ne olmuş?
Ayetlerimiz ona okunduğunda şöyle der: “Daha öncekilerin masalları.”
Yakında biz onun hortumu üzerine damga basacağız7burnunu sürteceğiz.
Biz onları, o bahçe sahiplerini belâlandırdığımız gibi belâlandırdık. Hani, onlar sabaha çıktıklarında, bahçeyi mutlaka kesip biçeceklerine yemin etmişlerdi.
Hiçbir istisna tanımıyorlardı.
Ama onlar uyumaktayken, Rabbinden gelen bir dolaşıcı bahçeyi dolaştı da,
O, simsiyah kesiliverdi.
Sabaha çıktıklarında birbirlerine seslendiler:
“Hadi, eğer biçecekseniz ekininize erken gidin.”
Yola koyuldular. Aralarında fısıldaşıyorlardı:
“Hey! Bugün oraya bir yoksul girip yanınıza gelmesin.”
Sadece engellemeye, şiddete güçleri yeten kişiler olarak erkenden vardılar.
Fakat bahçeyi görünce: ”Yahu biz yanlış gelmişiz.” Dediler.
“Hayır, hayır. Biz mahrum edilenleriz.”
Ortanca/ılımlı olanı şöyle dedi: “Ben size söylemedim mi? Tespih etseydiniz ya!”
O zaman dediler ki: “Tespih ederiz seni, ey Rabbimiz. Gerçekten biz zalimler olduk.”
Bunun üzerine birbirlerini kınamaya başladılar.
“Yuh olsun bize dediler, biz gerçekten azgınlarmışız.”
“Umarız, Rabbimiz bize onun yerine daha hayırlısını verir. Biz de her şeyimizle Rabbimize yöneliriz.”
İşte böyledir azap! Ahiretin azabı ise gerçekten çok daha büyüktür. Ah! Bir bilselerdi.
Takva sahipleri için, Rableri katında nimetlerle dolu cennetler vardır.
Biz, Müslümanları, suçlular/günahkârlar gibi yapar mıyız?
Neniz var sizin, nasıl hüküm veriyorsunuz?
Yoksa sizin bir kitabınız var da ondan ders mi görüyorsunuz?
Onda, keyfinize uyan her şeyi rahatça buluyorsunuz.
Yoksa sizin lehinize üzerimizde kıyamete kadar uzanacak yeminler mi var da siz ne hükmederseniz oluverecek!
Sor onlara. “Böyle bir şeye hangisi kefil?
Yoksa kendilerinin ortakları mı var? Eğer doğru sözlü iseler; çağırıversinler ortaklarını!
Baldırın çıplak kalacağı, secdelere çağrılacakları gün, onu da yapamayacaklar.
Gözleri yere eğilmiş, benliklerini zillet kaplamıştır. Onlar, sapasağlam oldukları zaman da secde etmeye çağrılıyorlardı.
Bu sözü yalanlayanla beni başbaşa bırak. Onları, bilmedikleri yerden yakalayacağız.
Süre tanıyorum onlara. Tuzağım gerçekten zorludur benim.
Bir ücret mi istiyorsun kendilerinden de onlar, bir borç altında eziliyorlar!
Yoksa gayb yanlarında da onlar mı yazıyorlar?
Artık Rabbinin hüküm vermesi için sabret. Balığın dostu Yunus gibi olma! Hani o, hıçkırıktan boğulur gibi yakarmıştı.
Eğer ona, Rabbinden bir nimet ulaşmasaydı, horlanmış bir halde cascavlak bir yere atılırdı.
Fakat Rabbi onu seçip yüceltti ve barışseverlerden yaptı.
O küfre sapanlar, Zikir’i işittiklerinde az kalsın gözleriyle seni devireceklerdi “Bu tam bir cinlidir” diyorlardı.
Oysaki o Zikir, alemler için bir öğütten başka şey değildir.

Paylaşım:

Ayetler (1-9): Bu ayetler, Muhammed’in Kur’an tebliğini inkar edip, Muhammed’i cin çarpmış bir mecnun gibi gösterenlere karşı ifadeler içerir. Birinci ayetteki ilk kelime NÛN, Arap alfabesindeki bir harfin adıdır ve şekil olarak eski dönemde içine mürekkep konan bir hokkaya benzer. Yakın zamana kadar kamıştan hazırlanan kalem hokkadaki mürekkebe dokundurulduktan sonra kağıt üzerine yazmak mümkündü. Düşüncenin yazıya dönüştürülmesi o dönem için herhalde önemliydi. Bu işleme yemin edilerek, Muhammed’in bir mecnun olmadığı ifade edilmiş. Muhammed’in çok özel bir görevli olduğu, onun davranışlarının tümü olan ahlâkının da yüksek olduğu belirtilmiş. Her hareketin ve sözün, hatta düşüncelerimizin de kayıt edildiğini düşünürsek, ilâhi sistem kimin doğru yolda olduğu, kimin eğri yolda olduğu bilgisine kesin olarak sahiptir. Muhammed’e, tebliğini yalanlayanları hiçbir suretle dinlememesi önerilmiş.

Ayetler (10-16): Muhammed’e, çok yemin eden, gammaz, hayrı engelleyen, kaba, kötülüğe batmış kişilerden uzak durması önerilmiş. Önerinin bütün insanlara zaman üstü bir öneri olduğunu düşünebiliriz. Bu özelliklere sahip ve o dönemde yaşayan kişilerden birisi ki oğulları ve malı varmış. Görülüyor ki kız çocuklarından söz edilmiyor. Bu yanlış davranış Arap toplumunun özelliklerinden bir tanesini yansıtıyor. Oğullar ve malın sahibine, özellikle o dönemde güç verdiğini de anlıyoruz. Ancak o kişinin gücünü yitirmemek için Hakk’ı inkâr ettiğini de hissediyoruz. Aynı kişinin yakında cezalandırılacağı da belirtilmiş. Burada Kur’an’ın mesajının, özünde, gücün sadece Yaratan’da olduğu ve beşerin sahip olduklarının, sadece O’nun izniyle mümkün olduğu anlatılmış olmuyor mu? Asırlardır çeşitli toplumlarda yaşamış ve görünürde Hakk’ı kabul eden ve fakat bu davranışını toplumda güç elde etmek için kullanan zavallılar yaşamıştır ve örnekleri günümüzde de görülebilir.

Ayetler (17-33): Önceki bölümde varlığı ile kibirlenen kişinin, önceki dönemlerde yaşamış bir grup kibirli bahçe sahibi gibi cezalandırıldığına işaret edip o cezanın ne olduğu açıklanmış: Bahçe sahipleri hasat zamanı gelince geceden sözleşip, sabah hasat için bahçelerine gitmişler. Her şeyi kendilerinin kontrol edebildiğini düşünen bu zavallılar bahçelerine ulaştıklarında, bahçelerini tanınamaz halde bulmuşlar. Çünkü gece vakti bahçenin gerçek sahibi gücünü yansıtmış. Bahçe sahipleri gördükleri karşısında gerekli dersi alıp Rablerine sığınmışlar. Bahçe sahipleri örneği dünya okulunda bir cezalandırılmaya sıradan bir örnektir. Ahirette ise azabın çok daha şiddetli olacağını son ayet ifade etmektedir.

Ayetler (34-35): Kötülüklerden sakınanların ahirette cennet denilen boyutlara erişecekleri ve inanmış kişilerin BİZ (sistem) tarafından korunduğu ifade edilmiş. Korunmanın dünya okulunda olduğunu düşünebiliriz.

Ayetler (36-43): İlahi mesajı inkâr edenlerin inkârlarının dayanağı olup olmadığı ve inkârlarının bir ceza karşılığı olmadığına ait bir garantileri olup olmadığı soruluyor. “Baldırın çıplak kalacağı” deyimi, Arap toplumunda işlerin ciddileştiği bir duruma gönderme olarak kullanılan bir kavram olup, muhtemelen varlığın dünyadaki uygulamalarından sorgulanması olabilir. O sırada varlık gerçeğin farkına varıp aşağılanmış bir konumda olduğunu anlar. Varlığın bu konumda secde etmesinin yani gerçeği kabul etmesinin bir önemi yoktur. Esas olan dünya yaşamındaki davranışlarıdır.

Ayetler (44-52): Kur’an tebliğini inkâr edenlerin Muhammed’e karşı davranışları, Tanrı elçisini bezdirmiş olabilir ki kendisine Yunus peygamber gibi şikâyetçi olmaması öneriliyor. Aynı çizgide devamla Rabbin merhameti sayesinde Yunus’un eziyetten kurtulup, yüceltildiği hatırlatılıyor.

Muhammed’in inkârcılardan, tebliğine karşılık maddi bir beklenti içinde olmadığı belirtilerek, tebliği yapan melek inkarcıları kendisine bırakmasını, onlara cezanın geleceğini, bunun için Rabbin hükmünün beklenmesi gerektiğini Muhammed’e ifade etmiş. İnkârcıların, inkar ettikleri Kur’an’ın aslında âlemlere bir öğütten başka bir şey olmadığı tekrar hatırlatılıyor.

MÜZZEMMİL SURESİ

Ey örtüsüne bürünen
Geceleyin kalk! Kısa bir süre hariç,
Gecenin yarısını ayakta ol yahut bundan biraz eksilt
Yahut buna biraz ekle. Ve Kur’an’ı ağır ağır düşüne düşüne oku.
Doğrusu biz senin üzerine ağır bir söz bırakacağız.
Şu bir gerçek ki, yeni bir oluşa koyulmak üzere geceleyin kalkan, yer tutma bakımından daha güçlü, söz bakımından daha etkilidir.
Kuşkusuz, gündüz boyu senin için uzun bir dolaşma/uzun bir uğraş vardır.
Rabbini adını an ve tebettül et, tüm benliğinle O’na yönel.
Doğunun ve batının Rabbidir O. Tanrı yoktur O’ndan başka. O’nu vekil et.
Onların söylediklerine sabret. Ve güzelce ayrıl onlardan
Benimle, o nimete boğulmuş yalanlayıcıları baş başa bırak.
Bizim yanımızda bukağılar var, cehennem var.
Boğazdan zor geçen bir yiyecek, korkunç bir azap var,
O günde ki yer ve dağlar sarsılır ve dağlar eriyip akan bir kum yığınına dönüşür.
Biz size, üstünüze tanık olan bir resul gönderdik. Tıpkı Firavuna bir resul gönderdiğimiz gibi.
Ama Firavun, resule isyan etti de biz onu korkunç bir tutuşla tutuverdik.
Eğer küfrederseniz, çocukları ak saçlı ihtiyarlara çeviren o günden nasıl korunacaksınız?
Gök bile o yüzden parçalanır. O’nun vaadi gerçekleşmiştir.
Bu bir öğüt verici, düşündürücüdür. Dileyen, Rabbine doğru, bir yol edinir.
Hiç kuşkun olmasın, Rabbin senin durumunu biliyor. Gecenin üçte ikisinden daha azını, yarısını, üçte birini ayakta geçiriyorsun. Seninle beraber olanlardan bir grup da öyle. Allah, geceyi de gündüzü de bir ölçüye bağlamıştır. Sizin onu kuşatamayacağınızı bildi de size tövbe nasip etti. O halde Kur’an’dan kolay geleni okuyun. Sizden hastalar olacağını bildi. Bir kısmının yeryüzünde dolaşıp Allah’ın lütfundan bir şeyler isteyeceklerini, diğer bir kısmının da Allah yolunda çarpışacaklarını bildi. O halde Kur’an’dan size kolay geleni okuyun. Namazı kılın. Zekâtı verin. Güzel bir ödünçle Allah’a ödünç verin. Öz benlikleriniz için önden gönderdiğiniz iyiliğin, Allah katında hayrını daha çok, ödülünü daha büyük olarak bulacaksınız. Allah’tan af dileyin. Hiç kuşkusuz Allah çok affedici, çok esirgeyicidir.

Paylaşım:

Ayetler (1-19): Öncelikle Muhammed’e hitap eden ayetler genel olarak bütün inanmışlara da yol gösterir. Muhammed’e gece vakti uykudan uyanıp Kur’an ile meşgul olması yani Kur’an ayetlerini yavaş yavaş okuyup, ayetler üzerinde düşünmesi önerilmiş. Kur’an’ı tebliğ eden, Muhammed’in bile Kur’an ayetlerini ni istiyorsa, Kur’an bağımlısı her inanmışın benzer şekilde davranması gerekmez mi? Arapça, özellikle de yedinci asırda konuşulan Arapça bilmeyen kişinin Kur’an’ı Arapça okuyup düşünmesi mümkün müdür?

Muhammed’e, geceleyin uykudan kalkıp Kur’an’la meşgul olmasının, elçilik görevini başarabilmesinin yolunu kolaylaştıracağı şeklinde açıklanmış. Dikkat edilirse bu öneri bir çalışmadır, emek gerektirir. Sevap kazanma ile ilgisi yoktur. Her işte olduğu gibi emeksiz başarı olmaz. Dahası Rabbini anıp tüm benliği ile O’na yönelmesi önerilmiş. Bu öneri aslında bütün inanmışlara da yöneliktir.

Kur’an’ı tebliğ eden melek, Muhammed’e inkârcıların sözlerine aldırmamasını önerirken kendisinin onlarla ilgileneceğini ve inkârcıları çeşitli cezaların beklediğini belirtmiş. Başka bir elçiyi (Musa’yı) inkâr eden Firavun’un cezalandırılmış olması bir örnek olarak hatırlatılmış. Ayet (19) da ise, sıklıkla ifade edildiği gibi, Kur’an’ın bir öğüt verici ve bir düşündürücü olduğu söylenerek; “isteyenin Rabbine doğru bir yol edinebileceği” anlatılmış. Ancak kişinin istemesinin bile O’nun izni ile mümkün olduğunu da unutmamalıyız.

Ayet (20): Surenin son ayetinin Medine’de indiği kabul edilmiştir. Çünkü ayette Allah yolunda savaşanlar ve ticaretle uğraşanlardan söz edilir. O yüzden surenin başında; “gecenin önemli bir kısmının Kur’an’la ilgilenilmesi” emri şimdi hafifletilmiş ve “Kur’an’dan kolayınıza geleni okuyun” denmiştir. Bu ifadeler genellikle gece namaz kılınması şeklinde yorumlanmıştır. Bu esnada Allah’ın adı anılır. Halbuki namaz ritüeli yerine Kur’an’ı anlamak için okuyup düşünmek daha arındırıcı olmaz mı? Özellikle de Arapça bilmeyenler için…Ayetin sonlarında zekâtı vermek emredilmiş iken ayrıca “ güzel bir ödünçle Allah’a ödünç vermemiz” önerilmiş. Bu söz Tanrısal zarafetin yüceliğini göstermiyor mu? İnanmış bir varlığın sahibi olduğu şey nedir? Nefesi bile ödünç iken!!! Zaten O’na ait olanı O’nun yolunda kullanmamız gerekmez mi?

MÜDDESİR SURESİ

Ey örtüsüne bürünen!
Kalk da uyar.
Rabbinin yüceliğini duyur.
Temizle giysini.
Uzaklaştır kendinden pisliği.
Çok bularak başa kakma yaptığın iyiliği.
Ve yalnız Rabbin için dayanıklı kıl benliği.
O boruya üfürüldüğünde,
İşte o gün çok zorlu, çok çetin bir gündür.
Küfre batmışlar için hiç de kolay değildir.
Benimle, yarattığım kişiyi baş başa bırak.
Hesapsız bir mal verdim ona.
Göz doyurucu oğullar verdim.
Alabildiğine imkânlar döşedim onun için.
Tüm bunlardan sonra hırs ile daha da artırmamı istiyor.
Hayır, iş sanıldığı gibi değil. O bizim ayetlerimize karşı bir inatçı kesildi.
Ben onu dik bir yola süreceğim.
Derin derin düşündü o; ölçtü biçti.
Kahrolası nasıl bir ölçü kullandı!
Bir kez daha kahrolası nasıl bir ölçü kullandı?
Sonra baktı.
Sonra yüzünü buruşturdu, kaşlarını çattı.
Sonra arkasını döndü ve böbürlendi.
Şöyle dedi: “Bu, rivayet edilerek gelen bir büyüden başka şey değil.”
“İnsan sözünden başka bir şey değil bu.”
Onu Sekar’a fırlatacağım.
Bilir misin nedir Sekar?
Ortada bir şey bırakmaz, hiçbir şeyi görmezlik etmez o.
İnsan için tablolar/levhalar/ekranlar sunandır o.
Üzerinde ondokuz vardır onun.
Biz cehennem yaranını hep melekler yaptık Ve biz onların sayılarını da küfre saplananlar için bir imtihandan başka şey yapmadık. Ta ki, kendilerine kitap verilenler iyice ve apaçık bilsinler. İman etmiş olanların imanı artsın. Kendilerine kitap verilmiş olanlarla iman sahipleri kuşkuya düşmesin. Kalplerinde hastalık olanlarla küfre sapmış bulunanlar da; “Allah bununla neyi örneklendirmek istiyor” desinler. İşte böyle. Allah dilediğini saptırır, dilediğini doğruya ve güzele kılavuzlar. Rabbinin ordularını ancak O bilir. Bu, insan için bir öğüt verici ve düşündürücüden başka şey değildir.
Hayır, sandıkları gibi değil. Andolsun Ay’a.
Andolsun geceye, sırtını döndüğünde;
Andolsun sabaha, ağarıp ışıdığında,
Ki o gerçekten en büyüklerden biridir.
İnsan için bir uyarıcıdır.
Sizden, öne geçmek yahut arkaya kalmak/erken davranmak yahut gecikmek isteyen için.
Her benlik öz kazancının bir karşılılığıdır.
Uğur ve bereket yaranı müstesna.
Bahçelerdedirler. Birbirlerine soruyorlar,
Suçlular hakkında.
“Sizi Sekar’a sürükleyen nedir?”
Cevap verdiler: ”Namaz kılıp dua edenlerden değildik.”
“Yoksulu yedirip doyurmuyorduk.”
“Boş lakırdılara dalanlarla dalar giderdik.”
“Din gününü yalanlıyorduk.”
“Nihayet, tartışılmaz ve karşı çıkılmaz bilgi önümüze dikildi.”
Artık yarar sağlamaz onlara şefaatçıların şefaati.
Ne oluyor onlara da öğüt verip düşündüren şeyden yüz çeviriyorlar?
Sağa-sola kaçışan yaban eşekleri gibidirler,
Arslandan ürkmüşlerdir.
İçlerinden her kişi de istiyor ki, kendisine açılıp saçılmış sayfalar verilsin.
Hayır, öyle şey olmaz. Doğrusu şu ki ahiretten korkmuyorlar.
Hayır iş sandıkları gibi değil. O bir öğüt verici/bir düşündürücüdür.
Dileyen düşünür onu, öğüt alır.
Ve onlar, Allah’ın dilediği dışında öğüt alamazlar. Sakındırmaya ve affetmeye ehil olan O’dur.

Paylaşım:

Ayetler (1-7): Ayetler Muhammed’e yönelmiştir. İlk ayet uykudan kalk demek olabileceği gibi, beşeri örtünden sıyrıl anlamına da gelebilir. Ancak o zaman toplumu uyarma görevini yerine getirebilirdi ki, takip eden ayetler aynı çizgide devam ediyor. Elbisenin temizlenmesi manevi kirlerden temizlenme yani arınmaya işaret ediyor diye düşünebiliriz. Çünkü arınmadan uyarma görevinin yapılabileceğini sanmıyorum.

Muhammed’e yaptığı iyilikleri başa kakmaması önerilmiş. İyilik, yaratılmışa yapılmıştır. Aslında iyilik Allah’a yapılan gerçek ibadet değil midir? Muhammed’in benzer hizmeti yapabilmesi için benliğinin güçlü olması gerektiği kendisine hatırlatılmış. Sonuçta beden bize O’nun emaneti değil midir? Bütün bu ayetlerin sadece Muhammed’e değil, inanmışlara bir emir olduğunu düşünürüm.

Ayetler (8-15): Ayetler dünya okulunda kıyamet konusu ki özünde toplu uyanışa işaret ediyor. Uyanışla birlikte daha önce inanmayanlar gerçeklerle karşılaşacaklar. O yüzden o dönem onlar için içlerine sindirebilmek, kabullenebilmek çok zor olsa gerek. Onların özellikle bazıları dünya nimetleri kendilerine bolca verilmiş kişilermiş.

Ayetler (16-30): Kur’an’ı inkâr edenlere yönelik ayetlerde, Kur’an’ı tebliğ eden melek, inkârcıların hangi esasa dayanarak Kur’an’ın beşer sözü olduğuna karar verildiğini soruyor. Bu sözlerin dayanaksız bir düşünce mahsulü olduğu ifade edilmiş. İnkârcıların eğitim için cehenneme gönderileceği anlatılmış. Ayet (29) da bahsedilen ekran/tablo kelimeleri, muhtemelen biyolojik ölüm sonrası, ruha, dünya hayatında yapılan ve zaten kayıt altında olan yanlışların gösterilmesi olabilir. Son ayetteki ondokuz kelimesinin ise cehennem boyutunda görevli meleklere işaret ettiğini düşünebiliriz.

Ayetler (31): Cehennem aslında bir okuldur. Okuldaki görevli sayısı ise ayet(30) a göre 19 olup bu açıklama ile önceden kitap verilenlerin (Museviler ve İseviler) ve Kur’an bağımlılarının imanlarının artmasını sağlayacağı ve inkârcılar için ise bir imtihan aracı olduğu anlatılmış. Diğer bir amaç inanmayanların konu hakkındaki şüphelerinin artmasına vesile olmasıdır. Devamla Allah’ın dilediği varlığı doğru yoldan saptırıp, dilediğini doğruya ve güzele kılavuzlamasına işaret edilmiş. Burada bir adaletsizlik söz konusu olabilir mi? Sanmıyorum. Bu konu da bireyin tekâmülü içinde ele alınmalıdır. Allah âlemlerin Rabbi (eğiticisi) ise ve rahmeti sonsuz ise her olan tekamüle yardımcı demektir. Ayet(4-79) Muhammed’e bile iyiliğin Allah’tan, kötülüğün ise kendi nefsinden olduğunu hatırlatıyor. Ayrıca görünüşe akıp hüküm vermemek doğru olur. Beşer için iyi ve kötü kavramları bu dünya okulu için geçerlidir. Olan her şey tekâmüle yardımcıdır.

Ayetler (32-37): Kur’an’ı tebliğ eden melek, o günün toplumunda önemli kavramlara yemin ederek, cehennem boyutunun inkârcıların sandığı gibi değil, aksine çok önemli olduğunu ve insanlar için bir uyarıcı olduğunu vurgulamış. Uyarı, sonsuza uzanan yolda ileri gitmek veya geri kalmak konusundadır. İleri gitmek, tekâmül yolunda ilerlemek olarak düşünülebilir.

Ayetler (38-47): Her varlık biyolojik ölüm sonunda gittiği ahirette, dünya hayatındaki davranışlarının karşılığına muhatap olur. Ayetlerde konu edilenler inkârcılardır. Uğur ve bereket yaranı ise doğrudan cennete gidecekmiş. Cennettekilerin, Sekar’a gönderilenlere niçin orada oldukları sorusu, semboliktir ve sadece beşere cehennem okuluna kimlerin gönderileceğini farklı bir yöntemle açıklamaktadır. Son ayette ise beden kafesinden kurtulan ruhun gerçeklerle karşı karşıya kalışı anlatılmış.

Ayetler (48-56): Önceki ayetlerde çizilen tabloya devamla; cehennem boyutundaki eğitime devam edilecektir. Bu konuda inkârcıların güvendikleri şefaatçılar ki kendi zanlarıdır, onlara yardım edemezler. Onlar gerçekler karşısında şaşkındırlar. Ancak yapabilecekleri bir şey yoktur. Onlar gerçeklerden o kadar uzaktılar ki her biri kendilerine tebliğ ile ilgili sayfaların verilmesini isterlermiş. Sistem bu şekilde çalışmaz. Daha önce de olduğu gibi bir elçi uyarı görevini yapar. Kur’an’a göre, uyarıyı işitenlerden, ”dileyen düşünür onu, öğüt alır.” Son ayet ise Allah’ın dilemesi dışında kimsenin öğüt alamayacağını anlatıyor. Burada yine adil olmayan bir resim mi görüyoruz? Hayır, her bireyin hayat plânı farklıdır. Plân uygulanır

FATİHA SURESİ

Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla…
Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’adır.
Rahman’dır, Rahim’dir O.
Din gününün Malik’i, sultanıdır O…
Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz.
Dosdoğru giden yola ilet bizi…
Kendilerine nimet sunduklarının, üzerlerine gazap dökülmemişlerin, karanlık ve şaşkınlığa saplanmamışların yoluna…

Paylaşım:

Ayetler (1-4): Surenin ilk dört ayeti, Muhammed’e Kur’an ayetlerini ileten meleğin, inananlara Allah’ın yüceliğini anlatmasıyla başlar. Allah’ın bütün yaratılmışa ölçüsüz merhametine işaret ederken, âlemlerin Rabbi, yani eğiticisi olduğu ifade ediliyor. Yani eğitilen sadece beşer değildir. Eğitimden ne anlıyoruz? Sadece beşerin eğitimi konusunda belki bir şeyler söylenebilir. Bunun için iki Kur’an ayetini hatırlayalım:

(Zâriyât-56) Ben, cinleri ve insanları sadece bana ibadet/kulluk etsinler diye yarattım.

(Tâhâ-50) Musa dedi: ”Rabbimiz her şeye yaratılışını lütfeden, sonra da yol-yordam gösteren kudrettir.

Ayetlerden beşerin, sadece Allah’a kulluk etmek üzere yaratıldığını anlıyoruz. Yaratılışımız O’nun bir lütfu imiş. Burada lütuf kelimesini sadece bedenimizin yaratılışı olarak anlıyorum. Ayrıca ruhumuz var. Ruhumuz özümüzdür. Bedenimiz ise bir eğitim yeri olan dünya okulundaki giysimizdir. Beden vasıta edilerek ruh eğitilmektedir. Dünyada bedenlenen varlığa “yol-yordam göstermek”, varlığın eğitiminin sağlanacağına işaret eder. Eğitimin amacının yaratana kulluk etmekle bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Şekle ve vakte bağlı ritüellerin esas amaç olmadığını ve fakat eğitimin yardımcı araçları olduğunu düşünebiliriz. Kulluktan kastedilenin, varlığın yaratılış amacına uygun yaşayarak tekâmülle gösterilen hedefe ulaşması olduğu söylenebilir. Kur’an’da beşere gösterilen hedef ise “meleklerin Adem’e secde etmesi” sembolizmi içinde bulunabilir. (Kur’an A’raf-11)

“Din günü” çok özel bir kavramdır. Konu ile ilgili daha detaylı bir paylaşım bu çalışmanın da içinde yer aldığı “Evrenseldin.com” adresinde “Derlemeler” çalışması altında bulunabilir. Burada kısaca ifade edersek “Din günü”, Kur’an’da zaman zaman karşılaştığımız, “Allah’ın Dini” kavramının küresel ölçekte yerleşeceği, yani tek inanç sisteminin kabul göreceği dönem olduğunu düşünmek isterim.

İlk dört ayette Yaratan’ın sınırsız gücüne ve yarattıklarına karşı merhametine dikkatimizi çeken melek “Hamd, alemlerin Rabbi Allah’adır” diyor. Hamd kelimesinin toplumumuzda şükür kelimesi ile eş anlamlı kullanıldığını görüyoruz. Şükür kelimesinin beşerin kendine ulaşan nimetlere teşekkürü anlamında kullanılması doğrudur. Hamd kelimesinin ise, Kur’an’da, Yaratan’ın yüceliğini kabul ve övgü anlamında kullanıldığını fark ederiz. O’nun yüceliğini idrak eden yaratılmış varlıkların, O’nu hamd ile tespih etmesi gibi. Ayetler (Bakara-30; Râd-13 v.d.)

Ayetler(5-7): Bu ayetler ise beşerin Âlemlerin Rabbi’ne yakarışıdır. Yalnız O’ndan yardım istenmesi, imanın özüdür. Böyle bir imana sahip olan başka hiçbir gücün önünde eğilmez. Ne mutlu o kişiye. Yakarılan önemli bir konunun “dosdoğru yola iletilmek” olduğunu söyleyebiliriz. Dosdoğru yolun beşeri, Kur’an’da gösterilen hedefine iletecek en kısa yol olduğunu belirtebiliriz. Yollar çoktur. Fakat dosdoğru yol beşerin hedefine ulaşmaya çalışırken vakit kaybetmemesini sağlar diye düşünebiliriz.

TEBBET SURESİ

1- Elleri kurusun Ebu Leheb’in; zaten kurudu ya.
2- Ne malı kurtardı onu ne de kazandığı.
3- Alevli bir ateşe yaslanacaktır o.
4- Karısı da öyle.
5- Odun hamalı olarak. Gerdanında bir ip olacaktır onun, en sağlam fitillisinden.

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Bu surenin ayetleri, Muhammed’in Kur’an’ı tebliğ etmesine düşmanca tepki gösteren, amcası Ebu Leheb ve eşi hakkındadır. Varlıklı ve güçlü olmaları bu ikilinin cezalandırılmalarına engel olmayacaktır.

TEKVİR SURESİ

1-Güneş büzülüp dürüldüğünde,

2- Yıldızlar ışıklarını yitirdiğinde,

3- Dağlar yürütüldüğünde

4- O bakmaya kıyılmayan develer kendi hallerine bırakıldığında,

5- Vahşi hayvanlar bir araya toplandığında,

6- Denizler kaynatıldığında,

7- Benlikler çiftleştirildiğinde,

8- O diri diri gömülen kız çocuğuna sorulduğunda,

9- Hangi günah yüzünden öldürüldü diye!

10- Sayfalar açılıp göz önüne konduğunda,

11- Göğün örtüsü soyulup indirildiğinde,

12- Cehennem kızıştırıldığında,

13- Cennet yaklaştırıldığında,

14- Her benlik önceden ne hazırlamışsa bilmiş olacaktır.

15- Hayır iş onların sandığı gibi değil. Andolsun o sinip gizlenenlere,

16- Akıp akıp giderek yuvasına girenlere,

17- Beriye geldiği ve geriye döndüğü zaman geceye,

18- Ve soluyarak açıldığı zaman sabaha,

19- Ki o, çok değerli bir elçinin sözüdür.

20- Çok güçlüdür o elçi. Arş sahibinin yanında saygındır.

21- İtaat edilir orada kendisine, emindir.

22- Ve arkadaşınız bir cin çarpmış değildir.

23- Andolsun ki o, onu apaçık ufukta gördü.

24- O gayb konusunda cimri değildir.

25- Ve o, kovulmuş şeytanın sözü değildir.

26- Hal böyle iken nereye gidiyorsunuz?

27- O, âlemlere bir öğütten başka şey değildir.

28- İçinizden, dosdoğru yürümek isteyen için.

29- Âlemlerin Rabbi olan Allah dilemedikçe, siz dileyemezsiniz.

Paylaşım:

Ayetler(1-14): Kıyamet metaforu ile küresel uyanış tekrar edilmektedir. Örnek olarak güneşin dürülmesi yani sönmesi ile dünyada hayat biter. Fakat ayetlere göre hayat devam ediyor. Ancak küresel uyanışın önemi mecâzi ifadelerle anlatılıyor. Ayet (11) de göğün örtüsünün kaldırılmasını, beşerin bazı gerçeklerle karşılaşması gibi düşünebiliriz. Diğer taraftan ayet(10) da “sayfaların açılmasından” bahsedilmiş. Bu kavram her varlığın dünya hayatında yaptıkları ile yüz yüze gelmesini gösterir. Bu karşılaşma zaten beşerin her biyolojik ölümünde gerçekleşir ve ona göre de varlık eğitimine ya cennet, ya da cehennem boyutlarında devam eder. Ayet (7) deki benliklerin çiftleştirilmesi-eşleştirilmesi- ifadesi de bu çerçeveye oturur; yani benzer davranış sergileyenlerin okullarının da aynı olacağı anlayışına uyumludur.

Ayetler(15-29): Bazı doğa olaylarına yeminle başlayan ayetlerin, Arş’ın sahibi yanında değerli olan bir elçinin Muhammed’e ilettiği sözler olduğu ve onları topluma ileten Muhammed’in bir cin tarafından çarpılmadığı anlatılmış. Muhammed’in o elçiyi gördüğü de ifade edilmiş. Daha sonra gelen ayetlerdeki “o” zamiri hakkında yorumlar değişiktir. Kanımca “o” zamiri Kur’an’ı işaret eder. Gayb konusunda beşere gerektiği kadar bilgi veren Kur’an’ın, sadece beşere değil alemlere bir yol gösterici olduğu anlatılmış. Demek ki sadece beşer değil, bilmediğimiz başka alemlerde de ruhsal tekamül etmesi gerekenler var. Ancak bu yol göstericilik sadece dosdoğru yolda yürümek isteyenler için geçerliymiş. Bu ifade kişinin ruhsal tekâmülü ile bağlantılıdır. Yeterli tekâmüle ulaşmış olanlar ancak dosdoğru yolu fark edip o yolda yürümek isteyeceklerdir. Son ayet ise beşerin her türlü düşünce ve eyleminin Allah’ın izni ile gerçekleştiğini açıkça ifade ediyor.

A’LÂ SURESİ

Rabbinin o yüce adını tespih et;
O ki yarattı düzene koydu,
O ki miktarını, şeklini belirledi, yolunu çizip aydınlattı.
O ki otlağı çıkardı,
Sonra da onu sellerin sürüklediği morarmış bir atık haline getirdi.
Seni okutacağız da artık unutmayacaksın.
Allah’ın dilediği müstesna. O, açıklananı da gizleneni de bilir.
Sana, en kolay olanı kolaylaştıracağız.
Eğer hatırlatmak yarar sağlarsa hatırlat/ öğüt ver.
İçine ürperti düşen öğüt alacaktır.
İçi kararmış bedbaht ise ondan kaçınacaktır.
En büyük ateşe girer o.
Sonra orada ne ölür ne de hayat bulur.
Benliğini arındıran/zekat veren, kurtuluşa gerçekten ermiştir.
Rabbinin adını anmış, namaz kılıp dua etmiştir o.
Doğrusu şu ki, siz şu eğreti hayatı yeğliyorsunuz.
Oysaki sonraki hayat daha mutlu, daha kalıcıdır.
Bütün bu gerçekler ilk sayfalarda da elbette vardır.
İbrahim’in ve Musa’nın sayfalarında.

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Yaratan ve yaratılışı düzene koyan ve yarattığının yürümesi gereken yolu belirleyip o yolu yürüyebilmesi için yolu aydınlatan, yarattığını gerektiğinde yok etme gücüne sahip Allah’ın adını tespih etmesi Muhammed’e emredilmiş.

Ayetler (6-13): Muhammed’e hitap ile başlayan ayetler, Kur’an’ı Muhammed’e tebliğ eden gücün Muhammed’i okutacağı (okuma-yazma değil), yani eğiteceklerini ve böylece Muhammed’in –Allah’ın diledikleri dışında-öğrendiklerini unutmayacağı ve bu eğitimin kendisine kolaylaştırılacağı anlatılmış. Muhammed’den, öğrendiklerini –eğer faydalı olacağını düşünürse- diğer insanlara da iletmesi istenmiş. Görülüyor ki Muhammed sadece Kur’an’ı insanlara nakletmemiş, onun açıklamasını da kendisinin uygun göreceği kişilere herhalde onların anlayabileceği kadar yapmış olabilir. Tebliğden ve açıklamalardan belli kişiler-iman etmesine izin verilenler, yani arınmaya başlayanlar- öğüt alıp gereğini yapmaya çalışırlar. Henüz yeterli arınmaya sahip olmayanlar ise doğal olarak Kur’an’dan kaçacaktır. Çünkü onlar Kur’an’ın önerdiği yolu benimseyemezler. Çünkü bu davranışı sergileyen kişiler için henüz uyanma zamanı gelmemiştir. Onlar yürüyen ölüden farksızdırlar.

Ayetler (14-19): Beşerin dünya hayatındaki serüvenine gönderme yapan ayetler bazı gerçeklere de değiniyor. Kur’an’da “meleklerin Âdem’e secde etmesi” sembolizmi ile beşere gösterilen hedefe ancak arınma ile varılabilir. Arınmanın ise sonsuz olduğunu düşünmeliyiz Çünkü beşer sadece dünya yaşamında arınma kavramına aşinadır. Mânevi âlemlerde arınma için gereken nedir, beşer aklımızla bilmiyoruz. Ancak dünya okulunda zekât veren, yani maddi ve mânevi zenginliğini usulünce paylaşan benliğin arınmasının mümkün olabileceğini anlıyoruz (Leyl Suresi-18). Arınan benliğin “Rabbinin adını anıp dua ettiğini”, ayet(A’lâ Suresi-15) belirtiyor. Arınma ve “Rabbinin adını anma” konuları, hangisi önceliklidir? İkisinin birbirini tetiklediğini düşünebiliriz. Yoksa “Rabbinin adını anıp dua eden milyarlarca benliğin arınması gerekirdi”. Fakat gerçek o değildir. Her konuda olduğu gibi arınma da O’nun izniyle olur (Nisa Suresi-49). Kur’an beşerin dünya hayatını tercih ettiğini - beşeri gözlemler de bu yöndedir- ve fakat âhiret hayatının kalıcı olduğunu anlatıyor. Devam ederek Kur’an, bu surenin son ayetinde, anlatılan bu gerçeklerin İbrahim ve Musa’nın sayfalarında da olduğunu anlatıyor. Bu açıklama ilahi öğretinin tek ve aynı kaynaktan olduğunun bir delili değil midir?

LEYL SURESİ

Andolsun bürüyüp örttüğü zaman geceye,
Ve parıldadığı zaman gündüze,
Andolsun erkeği de dişiyi de yaratana,
Ki sizin emek ve gayretiniz mutlaka dağınık ve parça parçadır.
Kim verir ve sakınırsa,
Ve güzeli doğrularsa,
Biz ona, en kolay olanı kolaylayacağız.
Ama kim cimriliğe sapar ve kendisini tüm ihtiyaçların üstünde görür,
Ve güzelliği yalanlarsa,
Biz onu, en zor olana sevk edeceğiz.
Aşağı yuvarlandığında malı onu kurtarmayacaktır.
Doğruya ve güzele kılavuzlamak sadece bizim işimizdir.
Sonrası da öncesi de sadece bizimdir.
Ben sizi, köpürerek yanan bir ateşe karşı uyardım.
Sadece karanlık ruhlu azgın girer ona.
Yalanlamış, sırtını dönmüştü o.
İyice sakınan da ondan uzak tutulur.
O ki, temizlenip arınsın diye malını verir.
O’nun katında hiç kimsenin, karşılığı verilecek bir nimeti yoktur/hiç kimsenin ona, karşılık olarak verilecek bir nimeti yoktur.
Yüceler yücesi Rabbinin yüzünü özleyip istemek için veren hariç.
Yakında mutlaka hoşnut olacaktır

Paylaşım:

Ayetler (1-11): Bazı doğa olaylarına yeminle başlayan ayetler beşerin emek ve gayretinin sürekli olmadığını belirtiyor. Burada bahsedilen emek ve gayret terimleri ile hayra yönelik çalışmalar kastedilmiş. Dünya yaşamının beşerden istekleri ve beşerin gücü düşünülürse beşerin emek ve gayretinin kesikli olması anlaşılabilir. Zaten ayet bundan şikayetçi değil. Devamla, kötülükten sakınan ve sahip olduklarını (maddi-manevi) paylaşan ve güzeli yani yaşamdaki düzeni sağlayan davranışları tasdik edip destekleyenin hayat yolunun kolaylaştırılacağı belirtilmiş. Diğer taraftan kişi cimrilik yapıp, ayrıca kendisinde güç olduğu sanısına kapılarak güzel davranışları ret ederse kendisini hayat yolunda zorlukların beklediği ve sahip olduğu maddi varlığın onu kurtaramayacağı anlatılmış. Hayat yolunun hem bu dünya hayatı hem de biyolojik ölüm sonrası yaşanan ahiret hayatı olduğunu düşünebiliriz.

Ayetler (12-16): Hangi inanç sistemi olursa olsun hedef beşerin ruhsal tekamülü olup beşerin eğitimi için çeşitli usuller kullanılabilir. Bunun için beşerin doğruya ve güzele kılavuzlanması işi eğitim planını yapan gücün elindedir. Anlaşılabileceği gibi kılavuzluk vardır ve kitap ve elçiler vasıtasıyla bu işlem yürütülür. Ayet (13) te ise yaratılış olayının tamamının planlanması ve uygulamasının yaratıcı gücün elinde olduğu güçlü bir şekilde ifade edilmiş. Devamında ise uyarıya sırtını dönenlerin karşılaşacağı eğitimin zorluğu “yanan bir ateş” metaforu ile anlatılmış.

Ayetler (17-21): Kötü davranışlardan uzak olan ve arınmak için malını olmayanlarla paylaşan kişiler ise azaptan uzak olacaklarmış. Bu kişilerin mallarını paylaşımı, her hangi bir borç karşılığı veya bir menfaat beklentisi ile değildir. Tek amaçları Yüceler Yücesi’nin hoşnutluğunu istemek olduğundan onlar mutlaka hoşnut edileceklermiş.

FECR SURESİ

Andolsun tan yerinin ağarma vaktine,
On geceye,
Çifte ve teke,
Yola koyulduğu zaman geceye.
Nasıl, bunlarda akıl sahibi için bir yemin var mı?
Görmedin mi ne yaptı Rabbin Âd kavmine?
Sütunlarla dolu İrem’e,
Ki beldeler içinde onun benzeri yaratılmamıştı.
Ve ne yaptı vadide kayaları oyan Semûd kavmine?
Ve kazıklar sahibi Firavun’a.
Bunlar ülkelerde azıp zulmetmişlerdi.
Ve oralarda bozgunu çoğaltmışlardı.
Bu yüzden Rabbin, üzerlerine azap kamçısını yağdırıverdi.
Çünkü Rabbin tam gözetleme yerindedir/tam bir biçimde gözetlemektedir.
İnsan böyledir; Rabbi kendisini deneyip de ona cömert davranır, nimet yağdırırsa: “Rabbim bana ikramda bulundu.” der.
Ama Rabbi onu sıkıntıya uğratıp rızkını ölçüye bağlarsa: “Rabbim bana ihanet etti.” Der.
Doğrusu şu ki, siz yetime ikramda bulunmuyorsunuz.
Yoksulun doyurulmasını teşvik etmiyorsunuz.
Mirası derleyip toplayıp yiyorsunuz.
Malı, devşirip depolatacak bir sevgiyle seviyorsunuz.
İş böyle gitmeyecektir. Yer birbirine çarpılıp dümdüz hale getirildiğinde,
Rabbin gelip melekler saf saf dizildiğinde,
O gün cehennem de getirilir. İşte o gün düşünüp anlar insan. Ama düşünüp hatırlamanın ona ne yararı var?
Der ki: “Keşke şu hayatım için önceden bir şeyler gönderseydim.”
Ogün hiç kimse O’nun azabı gibi azap edemez.
Ve hiç kimse O’nun vurduğu bağ gibi bağ vuramaz.
Ey sükuna kavuşmuş benlik!
Dön Rabbine, razı etmiş ve razı edilmiş olarak.
Gir kullarımın arasına. Gir cennetime.

Ayetler (1-14): Beşeri yeteneklerle varlığının farkına vardığımız bazı bulguların arkasındaki gerçeklerin ancak akıl sahipleri tarafından fark edilebileceğini vurgulayan ayetler, geçmişte toplumları içinde bozgunculuk yapan egemenlerin nasıl yok edildiğini bazı örneklerle hatırlatıyor. Örnekler Âd, SemÛd kavimleri, İrem yerleşimi ve azaptan nasibini alan Firavun’dur. Çünkü sistem her olup biteni en ince detayına kadar kayıt altına alır ve sonuçlar ilgililerce değerlendirilip plan uyarınca gereken yapılır.

Ayetler (15-26): Ayetler iki bölümde incelenebilir. Önce insanın beşeri zayıflığı hatırlatılırken, beşerin hem varlık hem de yoklukla deneneceği ve her iki durumda tepkisinin arzu edilenin tersi olduğu anlatılmış. Beşeri zayıflıklar dünyada düzeni bozmaktadır. Bu gelişme ise cezayı gerektirir. Unutmayalım ki ceza da eğitimin bir vasıtasıdır. Ceza bu dünyada olabildiği gibi özellikle ahirette var olacaktır. ‘Rabbin ve meleklerin’ ve hatta cehennemin dünyaya geleceği ifadesini, cezanın önemine vurgu yapabilmek için başvurulmuş bir yol gibi düşünebiliriz.

Ayetler (27-30): Dünya okulunda yaşam bulanlardan bazıları ise, O’nun yardım ve izniyle, dengeye ulaşmış, sonsuz tekâmül yolunda yürümektedir. Onlar nereden gelip nereye gittiklerini ve ne yaptıklarının farkına vardıklarından günlük olaylardan etkilenmezler ve o yüzden huzurludurlar. Yaşam tarzları ilahi âlemin istediğine ters değildir, eksikleri olsa da. İşte bunlar bu tekâmül seviyesinde ancak “kul” olabilirler ve onların artık eğitim için dünya okuluna dönmelerine gerek yoktur. Onları daha ileri seviyede eğitim bekler. Görüldüğü gibi “kul” olmak otomatik değildir. Diğer taraftan tekâmül sonsuz olduğu için eğitimin cennet boyutlarında da devam edeceğini söyleyebiliriz.

DUHA SURESİ

Andolsun kuşluk vaktine,
Gelip oturduğu vakit geceye ki,
Rabbin seni terk etmedi, sana darılmadı da.
Sonrası senin için öncesinden elbette ki daha mutlu ve kutlu olacaktır.
Rabbin sana verecek de sen hoşnut olacaksın.
O seni bir yetim olarak bulup da barınağa kavuşturmadı mı?
Seni şaşırmış olarak bulup da kılavuzluğunu üstlenmedi mi?
Seni aile geçindirme zorluğu içinde bulup da zengin etmedi mi?
O halde, yetimi örseleme,
Yoksulu/dilenciyi azarlama.
Ve Rabbinin nimetini söz ve fiillerinle yerine getir.

Paylaşım:

Ayetler (1-11): Kur’an tebliğinin ilk dönemlerinde bir aralık vahyin kesilmesi ile ilgili olan ayetlerde, bazı doğa olaylarına yemin edilerek Muhammed’i, Rabbinin terk etmediği söylenirken, geçmişte Muhammed’e Rabbin yardımları hatırlatılmış. Muhammed’in sonunun başından çok daha iyi olacağı müjdesi verilirken, yetime iyi davranması ve “Rabbinin nimetini söz ve fiilleri ile yerine getirmesi” istenmiş. Bu surede Muhammed’e yönelmiş görünen ayetler aslında tüm inanmışlara bir mesajdır. Her varlık yaşamında sıkıntılı dönemler ve arkasından rahatlamalar yaşamıştır. Bütün bunlar beşerin hayat planı ile ilgilidir. Sıkıntılı dönemi sabırla aşan kişinin rahatlayınca şükretmesi arzu edilir. Ancak hedef daha da ilerisi olup Rabbine teşekkürünü eylemle de ifade etmesi çok daha arzu edilir. Eylem teriminin açılımı dünyada barışın oluşmasına yardımcı olabilmektir. Sıradan bir varlığın dünya barışını etkilemesi doğrudan mümkün değildir. Ancak kişinin çevresi ile uyumlu yaşaması ve güzel düşünceler üretmesi yerinde bir hizmet olacaktır.

İNŞİRAH SURESİ

1. Açıp genişletmedik mi senin göğsünü!
2. İndirmedik mi üzerinden ağır yükünü!
3. Ki o, belini çatlatmıştı senin.
4. Ve yüceltmedik mi senin şanını!
5. Demek ki zorluğun yanında bir kolaylık mutlaka var.
6. Zorluğun yanında bir kolaylık muhakkak var.
7. O halde, boşalır boşalmaz yeni bir işe koyulup yorul.
8. Ve yalnız Rabbine yönelip doğrul.

Paylaşım:

Ayetler (1-8): Muhammed’le ilgili olan ayetlerde öncelikle Muhammed’in göğsünün açılıp genişletilerek yükünün hafifletildiği anlatılmış. Muhammed’in göğsünün açılıp genişletilmesi kendisine maddi bir müdahale yapılıp vahyi kolay alabilir duruma getirilmesi olabilir veya sağlanan manevi yardımlarla tebliğden dolayı göğsünün daralmasının önlenmesi anlamına da gelebilir. Yol ne olursa olsun, Muhammed’e yapılan yardımla elçilik yükünü taşıyabilecek yetenek kazandırılmış. Bunun sonucu ise Muhammed’in şanının yücelmesi olmuş ki elçi de yardım almadan hiçbir şeye muktedir değildir.

Ayetler her zorluk sonunda bir nimetin sağlanacağının altını çizerken “emeksiz nimet olamayacağı” deyişini bize hatırlatıyor. Devamla zorluğun üstesinden gelince, Muhammed’in yeni bir işe sarılması önerilirken, Muhammed’in sadece “Rabbine yönelip doğrulması” isteniyor. Doğrulmak, maddi hatalardan uzaklaşıp temizlenmek ise, bu hedefe ulaşabilmek için Muhammed’in Rabbine dönmesi gerekmiş. Elçiye yapılan öneriler diğer taraftan inanmışlara da bir yol, hem de değişmez bir yol gösteriyor. “Muhammed’in Rabbine dönmesi”, dünyada her yönde O’nun yüzünü görmek değil midir? Bu yolu kişi kendisi mi bulacak, yoksa var olan kılavuz kitap Kur’an’a mı yönelecek? Cevap bellidir.

ASR SURESİ

1. Andolsun zamana/çağa/gündüzün iki ucuna/sabah namazına/ikindi vaktine/Asrısaadet’e ki,
2. İnsan, gerçekten tam bir hüsran içindedir.
3. İnanıp barışa yönelik işler yapanlar, birbirlerine hakkı önerenler, birbirlerine sabrı önerenler müstesnadır.

Paylaşım:

Ayetler(1-3): İlk iki ayette asra yemin edilerek insanın hüsran içinde olduğu anlatılmış. Son ayete göre inanıp barışa yönelik işler yapanlar, birbirine hakkı ve sabrı önerenler, hüsran içinde değilmiş. Hüsran düş kırıklığı demektir. Bu anlatım biyolojik ölüm sonrası varlığın karşılaşacaklarına bir göndermedir diye düşünebiliriz. Beşerin dünya yaşamında elde ettiği maddi gücün biyolojik ölüm sonrası kendine hiçbir yararının olmayacağını anlaması varlığın düş kırıklığına uğramasına sebep olacaktır. Ancak bu durum tekâmül gerçeğine uygundur. Birinci ayette yemin edilen “asr” terimi her ne kadar değişik anlamlar ifade ediyorsa da kanaatimce “asr” terimi burada zamana işaret eder. Ayette belirtilen diğer anlamlar değişebilir. Esas olan zamandır. Zaman terimi biz, dünya okulunda eğitim şansı verilenler için dördüncü boyut olarak düşünülebilir. Dünya yaşamında beşer için önemli bir kavramdır. Ancak farklı boyutlarda zaman terimi bizim tanıdığımızdan çok farklı olabilir ki işaretini Kur’an’da görüyoruz:

Kur’an (Meâric-4) Melekler ve Ruh, miktarı elli bin yıl olan bir günde yükselirler O’na.

ÂDİYÂT SURESİ

1. Andolsun soluyuşlarıyla ses çıkararak koşanlara/nefes nefese saldıranlara.
2. Çakıp çakıp ateş çıkaranlara,
3. Sabahleyin akın edenlere/baskın yapıp toprak fethedenlere,
4. Derken onunla toz duman çıkaranlara,
5. Derken onunla bir topluluğun ortasına dalanlara ki,
6. İnsan, Rabbine karşı gerçekten çok nankördür.
7. Ve kendisi de buna iyiden iyiye tanıktır.
8. O, mal ve servet arzusu yüzünden alabildiğine katıdır.
9. Bilmez mi ki, o kabirler içindekiler dışarı fırlatıldığında,
10. Göğüslerin içindekiler derlenip toparlandığında,
11. Hiç kuşkusuz, o gün, Rableri onlardan iyice haberdar olacaktır.

Paylaşım:

Ayetler (1-11): Bazı doğa olaylarına ve beşerin dünyadaki yaşam deneyimlerine yemin edilerek başlayan ayetler, beşerin Yaratan’a karşı gerçekten bir nankör olduğunu gerekçeleri ile sıralamış. Beşer yeterli meziyete sahip olduğu için yaptığı nankörlüğün farkındadır. Fakat beşer nefsinin isteğine uyar ve önleyemediği servet kazanma ve daha da arttırma arzusu yüzünden çevresine katı davranır. Bu davranış ise pek çok yanlışı da beraberinde getirir. Ancak zamanı geldiğinde ki o zaman; Kur’an’ın değişiyle “kabirlerin içindekilerin dışarı fırlatılması” ve “göğüslerin içindekilerin derlenip toparlanması” olarak ifade edilmiş olup, “Kabir” kelimesi, biyolojik olarak canlı olan beşerin bedenine ve “kabir içindekilerin dışarı fırlatılması” ruhsal uyanışa işaret eder ve “göğüslerin içindekilerin derlenip toparlanması” ise yaptığı bütün fiillerin kişi tarafından farkına varılmasıdır diye düşünebiliriz. Son ayet olayın önemine vurgu yapmak için “o gün Rabbin kişilerin davranışlarından iyice haberdar olacağı” anlatılmış. Aslında her davranışımız, her sözümüz ve hatta her düşüncemiz kayıt altında olup İlahi Sistem her an her şeyin farkındadır.

KEVSER SURESİ

1. Hiç kuşkusuz biz verdik sana Kevser’i/ iyilik, bereket, mutluluk güzellik ve aydınlığın tükenmezini.
2. O halde sen de Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.
3. Kuşkun olmasın ki ebter/soyu kesik, sana kin kusup dil uzatanın ta kendisidir.

Paylaşım:

Ayetler (1-3): Kevser terimi, Muhammed’e maddi ve manevi pek çok nimet verildiği anlamında kullanılmış. Burada doğrudan BİZ tarafından nimetlerin sağlandığı anlatılmış ki bu nimetler sonsuz (tükenmez) olmalıdır. Benzer şekilde beşerin kazanımları da plan içinde ve izinledir. Verilen nimetlere karşı Muhammed’in, Rabbi için namaz kılıp kurban kesmesi istenmiş. Namaz terimi Arap dilinde yoktur ve Muhammed veya başkası niçin Rabbi için namaz kılsın? Namaz bir ritüeldir ve kişinin tekâmülüne yardımcı olabilecek bir araçtır. Yani kişi namazını kendisi için kılar. Bu çerçevede başka bir ayeti hatırlayalım:

Kur’an (93-11) “Ve Rabbinin nimetini söz ve fiillerinle yerine getir.” Diyor. Yani Muhammed’den beklenen Rabbini anması ve davranışları ile de toplumuna örnek olabilmesidir.

“Rabbin için kurban kes” sözü ise, özellikle Kur’an’ın tebliğ döneminde putlara kurban kesildiğini düşünürsek, tek ilâh kavramının yerleşmesine yönelik bir davranış olduğunu düşünebiliriz.

Son ayette, erkek çocuğu olmadığı için Muhammed’e, Mekke müşriklerinin soyu kesik demeleri kınanmış. Muhammed’in erkek çocuğu olmaması belki de hayırlı olmuştur. Kayıtlara göre Musa ve İsa için durum aynıdır. Biyolojik babalık mı önemli, yoksa evrensel bir fikri iletip dünyada milyarlarca insan arasında yayılmasını sağlamak mı önemli? Unutmayalım ki o milyarlarca insan evrensel fikrin iletimini sağlayanın manevi evlatları olmazlar mı?

TEKÂSÜR SURESİ

1- Aldatıp oyaladı o çokluk yarışı sizleri,

2- Öyle ki ziyaret edip saydınız kabirleri.

3- Ama iş öyle değil; yakında bileceksiniz.

4- Hayır, hayır! İş öyle değil. Yakında bileceksiniz.

5- İş sizin bildiğiniz gibi değil! Ne olurdu şaşmaz ve aldatmaz bir bilgiyle bilseydiniz.

6- Yemin olsun, o cehennemi mutlaka göreceksiniz.

7- Yine yemin olsun, onu gözünüzle apaçık göreceksiniz.

8- Sonra o gün, nimetten kesinlikle sorguya çekileceksiniz.

Paylaşım:

Ayetler (1-8): Suredeki ayetler dünya okulunda yaşam şansı verilen beşerin maddeyi sevmesi ve sahip olduğu maddenin miktarını arttırma ile kendini güvende sanması ve bu madde bağımlılığı sarmalı yüzünden gerçek bilgiden yoksun kalışını ve sonuçlarını özetler. Demek ki bilginin de gerçeği varmış. Beşer bunu yaşamında zaten fark edebilir. Beşeri bilgi değişir. Ancak Allah’ın ilminden beşere ikram edilenler değişmez. O yüzden gerçek bilgiye ulaşmaya başlayan, örneğin Kur’an’da bahsedilen cehennem unsurunu hissedebilir. Maddeyle oyalanan ise o yeteneğe sahip değildir. Fakat toplu uyanış döneminde gerçekler o kişilere cehennemi yaşatacaktır. Beşer her biyolojik ölüm sonrası dünya yaşamında kendisine sağlanan nimetleri nasıl kullandığı konusunda hesaba çekilecekmiş. Bu resim, hesap görülmesidir ki buna göre varlığın ahiret hayatı ve eğer dünya okuluna dönmesi gerekiyorsa uygun planlama yapılacaktır.

MÂÛN SURESİ

Gördün mü o, dini yalan sayanı?
İşte odur yetimi itip kakan;
Yoksulu doyurmayı özendirmez o.
Vay haline o namaz kılanların ki,
Namazlarından gaflet içindedir onlar.
Riyaya sapandır onlar/ gösteriş yaparlar.
Ve onlar, yardıma/zekâta/iyiliğe engel olurlar.

Paylaşım:

Ayetler (1-7): Kur’an’ın Mekke’de tebliğ edildiği dönemde, toplumdan bazı kişilerin yanlış davranışlarından bahseden ayetler ölüm sonrası ceza (din) konusunu inkâr edenlerin, insani davranışlardan da yoksun olduklarını anlatıyor. Yorumculara göre Arap toplumunda Kur’an tebliğinden önce de namaz vardır. Ancak inkârcıların gereğini yapmadıkları, riyaya saptıkları ve uyguladıkları namaz ritüelinin özünü kavramadıkları, dahası muhtaç olana yardımı engelledikleri ifade edilmiş. Kişinin namazından gaflet içinde olması sadece onlara has değildir, geneldir ve her dönem için geçerli olabilir. Şöyle ki ana dili Arapça olmayan veya Arap diline hâkim olmayanların namaz esnasında okudukları ayetlerin anlamını bilmeden namaz kılmaları ne derece anlamlıdır? Düşünülmesi gerekir. Çünkü Kur’an namaz esnasında ne dediğimizi bilmemiz gerektiğini vurguluyor(Nisa suresi-43).

KÂFİRÛN SURESİ

De ki: “Ey nankör kafirler!”
Kulluk etmem sizin kulluk ettiğinize.
Siz de ibadet etmezsiniz benim ibadet ettiğime.
Kul değilim sizin taptığınıza,
Ve ibadet edenler değilsiniz benim ibadet ettiğime.
Sizin dininiz size, benim dinim bana.”

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Kur’an’ın tebliğ edildiği dönemde yaşayan ve tebliği inkâr edenlere, verilen emire göre, Muhammed’in sözlerini görüyoruz. İnkârcılar atalarından öğrendiklerini tekrar etmekte iken Muhammed tek ilah odaklı mesajı iletiyor. Kur’an’ın önerdiği hac, kurban gibi ritüeller Arap toplumunda önceden bilinen ve uygulanmakta ise de fark işin özündedir. Kur’an tek ilah odaklıdır. O yüzden Muhammed son ayette konuyu özetlemiş ve herkesin dininin kendine ait olduğunu vurgulamış. Bu ayet inancın bireyselliğinin Kur’an’la ifadesidir. Umarım ilgililer de bunun farkına varır ve gereğini yaparlar. Surenin birinci ayeti inkârcıları nankörler olarak adlandırmış. Beşerin insan olması yolunda her türlü yardım yapılmış iken her şeyi göz ardı etmek her halde nankörlüktür.

FÎL SURESİ

Görmedin mi ne yaptı Rabbin fîl yâranına.
Tuzaklarını boşa çıkarmadı mı onların?
Gönderdi üzerlerine sürüler halinde kuş,
Atıyorlardı onlara kurumuş çamurdan damgalı taş.
Nihayet onları yenik ekin yaprağına çevirdi

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Sure, Muhammed’in doğumundan önce olmuş bir olayı hatırlatmaktadır. O dönemde günümüz Yemen bölgesinde yaşayan İncil bağımlısı bir toplumla, puta tapan ve Mekke’de yaşayan ve Kâbe’yi hac için ziyaret edenlerden ekonomik yarar sağlayan Mekke halkı arasında menfaate dayanan anlaşmazlık sonucu çıkan bir çatışma olmuş. Yemen toplumu Kâbe’yi yıkmak üzere Mekke’yi kuşatmış. Ancak yukarıdaki ayetlerden anlaşıldığına göre bir kuş topluluğunun (ebabil kuşları) küçük taşları yüksekten bırakması ile askerler olumsuz etkilenirler. Rivayete göre asker arasında çiçek hastalığı yayılır. Güçsüz düşen ordu geri çekilir ve büyük kayıplarla Yemen’e geri döner.

FELAK SURESİ

Deki:” Yarılan karanlıktan çıkan sabahın Rabbine/yarılışlardan fışkıran oluşun Rabbine sığınırım.
Yarattıklarının şerrinden
Çöktüğü zaman karanlığın/gelip çattığı zaman göz perdelenmesinin/tutulduğu zaman ayın/battığı zaman güneşin/taştığı zaman şehvetin/soktuğu zaman yılanın/ümit kırdığı zaman musibetin şerrinden.
Düğümlere üfleyip tüküren üfürükçülerin şerrinden.
Kıskandığı zaman hasetçinin şerrinden…”

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Felak suresi Muhammed’e önerilen bir duadır. Her inanmış kişi için de uygundur. Dua özünde her türlü beşeri kaynaklı fenalıktan korunabilmek için Yaratan’dan yardım istenmesi gerektiğini belirtiyor. Bu görünüşüyle, İslam düşüncesinin temeli olan tek ilah fikrini vurguluyor.

NÂS SURESİ

De ki: “İnsanların Rabbine sığınırım.
İnsanların yöneticisine, yönlendiricisine,
İnsanların ilahına.
Kıvrılıp kıvrılıp saklanan, sinip sinip gizlenen vesvesenin/ o sinsi, o aldatıcı şeytanın şerrinden,
İnsanların göğüslerine kuşkular, kuruntular sokar o;
Cinlerden de olur, insanlardan da.”

Paylaşım:

Ayetler (1-6): Felak suresi gibi bu sure de Muhammed’e, genel olarak tüm inanmışlara önerilen bir duadır. Toplum hayatında kişiyi delilsiz şüpheye düşüren cin ve insan şeytanların varlığı kişiyi yanlışlar yapmaya zorlar. Bu olay asılsız bir hüküm olup vesvese olarak adlandırılmış. Delilsiz şüphe en azından kişinin kurdu olur. Ayrıca ciddi sonuçları olan yanlış davranışlar sergileyebilir. Kurtuluş ise yöneten ve yönlendiren tek ilaha güvenmek ve ondan yardım istemektir. Bahsedilen cin ve insan şeytanları vasıta olmasa bile kişinin kendi nefsi de o kişinin şeytanı olabilir. Gördüğü veya duyduğu bir konu, kişi de vesveseye sebep olabilir. Kaynak ne olursa olsun kişinin uyanık olması ve sabırla hareket etmesi doğru bir davranıştır. Unutmayalım ki kişiyi vesveseye sevk eden gelişim, kaynağı ne olursa osun, o kişinin denenmesi için planlanıp uygulamaya konmuş olabilir.

İHLÂS SURESİ

De ki: “O, Allah’tır; Ahad’dır, tekdir
Allah’tır; Samed’dir/tüm ihtiyaçların, niyetlerin, övgülerin, yakarışların yöneldiği tek kuvvettir.
Ne doğurmuştur O, ne doğurulmuştur.
Hiç kimse O’nun dengi ve benzeri olmamıştır, olamaz.”

Paylaşım:

Ayetler (1-4): İncil bağımlılarının İsa’ya yönelik ‘Tanrı oğlu’ tanımına tepki olarak Muhammed’in iletmesi istenen ayetler, aslında tek ilah konusunu en güçlü şekilde ve en kısa olarak açıklarken, surede “O” zamiri geçmektedir. Bu ayetlerde “O” zamirinin, önce yokluğu ve daha sonra yokluktan, yaratılış için gerekli olan cevherleri var eden güce gittiğini düşünürüm. O gücün var olmak için başka bir güce ihtiyacı olamaz ve beşer olarak düşünebileceğimiz, maddi ve manevi, her kavramın yaratılışını arzu eden de O’dur. Tercümelerde ve tefsirlerde O’nun ‘ahad’ oluşu ‘tek oluşu’ gibi ifade edilmiş. O, teklikle bile sınırlanamaz. Samed kelimesi her ihtiyacın üzerinde oluş olarak ifade edilmiş. Böyle bir açıklamanın gereksiz olduğunu düşünürüm. Demek ki o dönemdeki Arap toplumunun ihtiyacı varmış. Son ayet ise beşerin yaratılışına yönelik, topluma kabul ettirilmiş, düşüncenin yanlış olduğunu göstermiyor mu?

NECM SURESİ

Andolsun inip çıktığı zaman aya/fışkırıp çıktığı zaman çimene/süzülüp aktığı zaman Ülker yıldızına/aşağı indiği zaman o parçalar halinde ağır ağır gelene,
Ki arkadaşınız ne saptı ne de azdı.
O; kuruntudan, keyfinden konuşmuyor.
İndirilmiş bir vahiyden başkası değildir o.
Kuvvetleri çok müthiş olan belletip öğretti onu ona.
Akıl, güzellik ve güç sahibidir. Doğrulup dikildi.
En yüksek ufuktadır o.
Sonra iyice yaklaştı ve sarktı,
İki yayın beraberliği gibi, belki ondan da yakındı.
Böylece vahyetti kuluna vahyettiğini.
Kalp yalanlamadı gördüğünü.
Onun gördüğü şey hakkında kuşkuya düşüp onunla çekişiyor musunuz?
Andolsun ki onu bir başka inişte de görmüştü.
Son sınır ağacı, Sidretül Münteha yanında.
O ağacın yanındadır sığınılacak bahçe.
O vakit sarıyordu Sidre’yi kuşatıp saran.
Göz ne kayıp şaştı ne azıp haddi aştı.
Andolsun ki Rabbinin en büyük ayetlerinden bir kısmını gördü.
Gördünüz mü Uzza’yı, Lât’ı
Ve ötekini, üçüncüsü olan Menât’ı.
Erkek size, dişi Allaha mı?
İşte bu, insafsız bir bölüştürme.
Bunlar, sizin ve atalarınızın takdığı isimlerden başka şeyler değildir. Onlar hakkında Allah bir kanıt indirmemiştir. Onlar, sadece sanıya, bir de nefislerin hoşlandığı şeylere uyuyorlar. Andolsun, onlara hidayet gelmiştir.
İnsan için, her özleyip hayal ettiği var mı acaba?
Sonrası da öncesi de/ahiret te dünya da Allah’ındır.
Göklerde nice melekler var ki, şefaatları hiçbir işe yaramaz. Allah’ın dilediği ve hoşnut olduğu kimse için izin vermesinden sonra ki durum müstesna.
O ahirete inanmayanlar, meleklere mutlaka dişilerin adlarını takarlar.
Onların bu konuda hiçbir bilgisi yoktur. Yalnızca sanıya uyuyorlar. Sanı ise haktan hiçbir şey kazandırmaz.
Bizim Zikrimiz’den/Kur’an’dan yüz çeviren ve iğreti dünya hayatından başka bir şey istemeyen kimseden, sen de yüz çevir.
Onların, ilimden ulaşacakları şey işte budur. Kuşkusuz, yolundan sapmış olanı Rabbin çok iyi bilir. Hidayet üzere yürüyeni de en iyi O bilir.
Göklerde ne var yerde ne varsa Allah’ındır. Bu, Allah’ın; yaptıklarıyla kötülük sergileyenleri cezalandırması, güzel davranıp güzel düşünenleri de ödüllendirmesi içindir.
O güzellik sergileyenler, günahın büyüklerinden ve iğrençliklerinden çekinip kaçınırlar. Bazı küçük sürçmeler hariç. Hiç kuşkusuz, senin Rabbin affı geniş olandır. Sizi en iyi bilen O’dur: Hem sizi topraktan oluşturduğu zaman hem de annelerinizin karınlarında ceninler halinde bulunduğunuz zaman. O halde nefislerinizi temize çıkarmayın. Korunanın kim olduğunu O daha iyi bilir.
O yüz geri döneni gördün mü?
Azıcık verdi, sonra inatla sıkıca tuttu.
Gaybın bilgisi onun yanında da o mu görüyor?
Yoksa haber verilmedi mi ona, Musa’nın sayfalarındakiler?
Ve o çok vefalı İbrahim’in sayfalarındakiler…
Gerçek şu ki, hiçbir günahkâr bir başka günahkârın yükünü sırtlamaz.
Gerçek şu ki, insan için çalışıp didindiğinden başkası yoktur.
Ve onun çalışıp didinmesi yakında görülecektir.
Sonra karşılığı kendisine hiç eksiksiz verilecektir.
Hiç kuşkusuz, son varış Rabbinedir.
Hiç kuşkusuz, güldüren de O’dur, ağlatan da…
Hiç kuşkusuz, Öldüren de O’dur, dirilten de.
Hiç kuşkusuz, iki çifti, erkeği ve dişiyi yaratan O’dur.
Meni halinde atıldığı zaman bir spermden…
Hiç kuşkusuz, o ikinci oluşum da O’nun işidir.
Hiç kuşkusuz, zenginlik veren de O’dur, nimete boğan da…
Hiç kuşkusuz, Şi’ra yıldızının/şuurlanmanın Rabbi de O’dur.
Hiç kuşkusuz, daha önceden gelmiş olan Âd’ı helak etti.
Semûd’u da. Böylece geriye bir şey bırakmadı.
Daha önce de Nuh kavmini. Çünkü onlar, evet onlar zulmettiler, azdılar.
Altı üstüne geçmiş kentleri de yere geçirdi O.
Sarıp doladı onlara, sarıp doladığını.
Peki, Rabbinin nimetlerinden hangisinde kuşkuya düşüyorsun?
Bu da ilk uyarıcılar gibi bir uyarıcıdır.
Yaklaşmakta/yaklaşacak olan yaklaştı.
Onu Allah’tan başka kaldıracak/uzaklaştıracak yok.
Şimdi siz bu sözden mi hayrete düşüyorsunuz?
Gülüyorsunuz, ağlamıyorsunuz.
Ve siz, kibirlenip kafa tutarak sersemce somurtuyorsunuz.
Artık Allah için secdeye kapanın, O’na kulluk/ibadet edin.

Paylaşım:

Ayetler (1-18): Muhammed’in, Cebrail adlı melekten vahiy alışı ile ilgili ayetler hakkında farklı yorumlar var. Ayet (49) da Şi’ra yıldızına gönderme yapıldığını düşünürsek; Şi’ra yıldızına yemin edilerek ifade ediliyor ki, Muhammed’in konuşmaları kendisine indirilmiş vahiyden (söz) başka bir şey değildir. Vahyi Muhammed’e belleten Cebrail’dir ki o çok yüce bir melektir. Onun makamı yüksektir. Muhammed’e vahyi vermesi ikisinin çok yakın olması esnasında meydana gelir. Cebrail hakim durumda olduğu için Muhammed hakkında Cebrail’in kulu terimi kullanılmış. Ayetler Muhammed’in yaptığı bazı astral seyahatlerde Rabbin en büyük ayetlerinden (işaretlerinden) bazıları kendisine gösterilmiş. Bu olay kalp gözü ile görmedir. Muhammed’in seyahatlerinden birinde, dönüşü sırasında son sınır ağacı yanında Cebrail’i gördüğü belirtilmiş. Son sınır ağacı (Sidretül Münteha) konusunda rivayetler çeşitli. Madde kâinatının sonu mu acaba diye düşünüyorum.

Ayetler (19-23): Kur’an’ın Muhammed tarafından tebliğ edildiği dönemde, Arap toplumunun taptığı putların sadece kendilerinin ve atalarının zannına dayandığı ve putların adlarının da kendileri tarafından verildiğini anlatan ayetler, o dönemde Arap toplumunun inancının mesnedsiz olduğu ifade edilmiş. Ayetler devamında o dönemde doğru yolu gösteren bir kılavuzun (Kur’an) geldiğini söylüyor.

Ayetler (24-30): Beşer her istediğine sahip olabileceğini sanır. Bunun için gerekli çabayı da, meşru veya meşru olmayan, gösterebilir. Sonuç istediği gibi olabilir veya olmayabilir. Her şeyin sahibi ve her olayın kontrolü O’ndadır. Sonuç olumlu ise kişi kendi başardığını sanır. Sonuç olumsuz ise suçlu arar. Ancak neyin kendisi için hayırlı olduğunu bilemez. Kişinin tekâmül plânı ne ise olan ona uygundur. Kur’an’ın tebliğ döneminde yaşayan Arap toplumu Allah’a inanırlar ancak Kâbe’de ki putlardan şefaat (Allah’a aracılık yapılması) arzu edilirmiş. O putların temsil ettikleri; Lât, Uzza ve Menât beşer sanısı olup hiçbir güçleri olamaz. Halbuki İlâhi Alem’de görevli ve çok güçlü melekler bile, izin verilmesi hariç, şefaat edemezlermiş.

Kur’an’a göre o dönemde ahirete inanmayanların, melekleri dişi olarak düşünmesi sadece sanıya dayanıyormuş. Sanı ile hareket edenlerin haktan(gerçeklerden) hiçbir şey öğrenemeyeceğini gene Kur’an ifade ediyor ki bu gerçek günümüz için de geçerlidir. Çünkü doğru yolda olanı ve yoldan sapmış olanı en iyi O’nun bildiği ifadesi zaten her şeyin kayıt altında olması ile açıklanabilir. Ahirete inanmayanların yapabildikleri şey geçici dünya hayatı ile ilgilidir. Onların ulaşabildikleri tek bilgi budur. Muhammed’e böyle insanlardan uzak durması önerilmiş.

Ayetler (31-41): Tüm yaratılmış O’nun eseridir ve O’nundur. Her şey O’nun kontrolü altındadır. Kural bellidir. Her varlık yaptığının karşılığını alır; ceza veya ödül olarak. Varlık dünyada bedenlenmeye başladığı andan ve hatta daha öncesinden her şeyiyle kayıt altındadır. Dünyadaki plânı da zaten ona göre yenilenir.

Ayetler (33,34,35), malından bir miktar veren kişiyle ilgili olup detayları farklı kişilerce değişik yorumlanmıştır. İnanmak üzere iken, tesirle tekrar küfre dönen birisi hakkında olabilir. Bir pazarlıkla mal verilerek günahın başkasına yüklenmesi düşüncesi olayda etkili olabilir. Fakat ayet (38) günahın bireysel olduğunu vurguluyor ve böyle bir işlemin geçersiz olduğunun altını çizmiş. Her bireyin dünya yaşamında yaptıkları karşılığını bulur ve gelecek plân ona göre şekillenecektir.

Ayetler (42-62): Bu grup ayetlerden ilki, “son varış” kavramını kullanmış. Demek ki beşerin çeşitli varış noktaları olup ruhsal tekâmül plânına işaret edilmektedir. Dünya yaşamını düşünürsek, erkekten dişiye meni ile atılan bir spermle dünyada bedenlenmesi, zamanı gelince biyolojik ölüm, varlığın maddi ve manevi yardım görmesi ve varlığın ruhsal dirilişi hepsi plân içinde gerçekleşir.

Şi’ra yıldızının Rabbi de O’dur” ayeti, ya Arapların Kur’an öncesi taptığı yıldızın da O’nun tarafından yaratıldığını gösterir veya bir beşerin ruhsal şuurlanmasının da O’nun izni ve yardımı ile gerçekleşeceğine işaret olabilir.

Daha önce yaşamış olan ve fakat inkârcılardan olan Âd, Semûd ve Nûh kavimlerinin yok edilişini gerçekleştiren ’dur. O halde Rabbin beşerin sağladığı uyarma ve kılavuzluktan niçin şüphe edilsin? Sonuçta, Kur’an’da öncekiler gibi bir uyarıcıdır. Gerçi inanmayanlar Kur’an’ın anlattıklarına gülüp geçiyorlar. Fakat onların cezasının yakın olduğu konusunda uyarılmışlar.

Bütün bu anlatılanlar ve daha fazlası değişmez bir plâna göre gerçekleşmektedir. O halde o plânın sahibi olan Allah’a secde edilir ve sadece O’na kulluk edilmelidir.

ABESE SURESİ

Yüzünü ekşitti ve öteye döndü.
Yanına kör adam geldi diye.
Nereden bilirsin, belki de o arınıp temizlenecek.
Belki de düşünüp taşınacak da öğüt kendisine yarayacak.
O, kendisini her türlü ihtiyacın üstünde görene gelince,
Ki sen ona yöneliyorsun;
Sana ne onun arınmasından!
O, koşarak sana gelen var ya;
Odur içine ürperti düşen.
Sen ona aldırmazlık ediyorsun.
Hayır, hiç de öyle değil. O, bir düşündürücüdür.
Dileyen onu düşünüp öğüt alır.
Kutsanan bereketli sayfalardadır o.
Yüceltilen, tertemiz sayfalarda,
Yazıcıların ellerinde;
Ak-pak, mübarek yazıcıların.
Kahrolası insan ne kadar da nankördür!
Hangi şeyden yarattı onu?
Bir spermden. Yarattı onu, ölçülendirip-biçimlendirdi.
Sonra yolu kolaylaştırdı kendisine,
Sonra öldürdü onu, kabre koydurdu.
Sonra dilediği zaman diriltip ortaya çıkardı onu.
Hayır, hayır! O, O’nun kendisine emrettiğini hiç yerine getirmedi.
Hadi, bakıversin insan, kendi yiyeceğine!
Biz suyu döktük de döktük.
Sonra toprağı yardık da yardık.
Ardından yeryüzünde naneler bitirdik.
Üzümler, yoncalar vücuda getirdik.
Zeytinlikler, hurmalıklar oluşturduk.
Gür çimenli, bol ağaçlı bahçeler.
Meyve, otlak, sebze yetiştirdik.
Sizin ve hayvanlarınızın yararına.
Şiddetle çarpanın çıkardığı korkunç ses geldiğinde,
Bir günkü o, kişi öz kardeşinden kaçar.
Öz annesinden, öz babasından.
Eşinden, oğullarından kaçar.
O gün onlardan her kişinin kendisine yetecek bir uğraşı vardır.
Yüzler vardır o gün, pırıl pırıl.
Gülen, müjdelerle parıldayan yüzler.
Ve yüzler vardır o gün toza toprağa bulanmış.
Tozu toprağı da bir is bürümüştür.
İşte bunlardır küfre sapanlar, kötülüğe batanlar.

Paylaşım:

Ayetler (1-10): Muhammed itibarlı, yani varlıklı birisini aydınlatmaya çalışırken, yanına koşarak bir âmâ (görme engelli) kişinin gelmesine yüzünü buruşturarak tepki vermiş. Gösterdiği tepki yüzünden Muhammed uyarılmış. Beşeri toplumlarda itibar yazık ki varlıklı kişilere gösterilir. O kişinin varlığını nasıl elde ettiği sorgulanmaz bile.

Ayetler, beşeri değerlendirme ile İlâhi sistemin değerlendirmesi arasındaki farkı da göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Toplumun itibar ettiği ve fakat kendisini her türlü ihtiyacın üstünde gören yani kendisini Tanrı sanan kişiyle vakit kaybetmemesi Muhammed’e emredilmiş. Görme engelli kişiye engel olmaması konusunda Muhammed uyarılırken o kişinin belki de düşünüp, öğüt alacağı anlatılmış. Görülüyor ki kimin öğüt alacağı konusu beşeri değerlendirmelerin dışındadır. Her konuda olduğu gibi kimin öğüt alıp arınmaya başlayacağı Allah’ın izniyledir, yani kişinin yaşam plânı ile ilgilidir.

Ayetler(11-16): Kur’an sıklıkla tekrarlandığı gibi bir öğüt kitabıdır. Kur’an, dileyenin Kur’an’ı okuyup veya dinleyip ve arkasından düşünerek öğüt alacağını ifade etmiş. Ancak kişi okusa da, dinlese de düşünüp öğüt alması O’nun izniyledir. Ayet (Sâd-29), ancak temiz özlülerin öğüt alabileceğini anlatıyor. Bu olay aslında kişinin tekâmül plânı ile uyumludur. Ayetler (13,14,15,16) Kur’an’ın hazırlanışı ve muhafazası ile

ilgilidir. Ayet (Ra’d-39) Ana Kitap’tan bahseder. Ana Kitaptaki öze uyumlu olarak Kur’an; "ak-pak yazıcıların ellerinde" hazırlanmış. Yani arınmış varlıklar tarafından dönemin ihtiyacına göre hazırlanmış olduğunu düşünebiliriz.

Ayetler (17-23): Beşerin bedeni bir spermden meydana gelmiştir. O beden, beşerin çoğu için çok önemlidir ve esas olan odur. Bu düşünce ruhun varlığına inanmayanlar ve hatta inananlardan henüz beşer çemberini kıramayanlar için geçerlidir. Bir spermden oluşmuş bedeni kullanan kişinin önünde bir hayat yolu- plânı- vardır. Bu yol onu Rabbine yaklaştıracak olan yoldur. Bu yolda ruhsal diriliş te vardır. Ancak beşer acaba bu gerçeklerin farkına varıp, Rabbinin yol göstericiliğini anlayıp gereğini yerine getiriyor mudur? Sorunun cevabı üzülerek ifade etmeliyim ki, hayırdır.

Ayetler (24-32): Beşerin yediklerine bir bakması isteniyor. Ayetler beşerin yediklerinin başlangıcının ne olduğuna yönelik ve beşerin anlayacağı dilden bir açıklama veriyor. Hayat için gerekli olan suyun dünya dışından getirildiğini anlıyoruz. Coğrafyaya uygun gıdaların yetişmesinin sağlanması için toprak ve su kullanılmış. Toprağın oluşmasının çok uzun bir zamana gereksinim duyduğunu da hatırlamalıyız. Beşerin ihtiyacı olan çeşitli bitkisel gıdaların yetiştirildiğini ifade eden ayetler bitkilerin evrimi konusunda her hangi bir ipucu vermiyor. Beşerin uzun süredir tükettiği hayvansal gıdaların başlangıcı ve evrimi konusunun da Kur’an’ın amacı dışında olduğunu bilmeliyiz.

Ayetler (33-42): Bu ayetler kıyamet-toplumsal uyanışla, ilgilidir. O dönemde uyanışla birlikte gerçekler fark edilmeye başlanacaktır. Bu gelişme beşer üzerinde herhalde bir darbe etkisi yapacaktır. Daha önceden uyanmış olanlar, bahsedilen genel uyanış döneminde rahattırlar. Onlar, olanları ve olacakları rahatlıkla kabul edebileceklerdir. Ancak daha önceden uyanamamış olanlar ise gerçekleri yeni fark etmeye başlayacakları için dehşet içindedirler; Özellikle daha önceleri yaptıklarının yanlış olduğunu fark ettiklerinde. Son ayetler onların yüzlerindeki toz-toprağa işaret eder Toz-toprak semboliktir, dünyadaki maddeye işaret eder. Daha önce uyanmış olup doğru yolda gidenler ise maddenin kulu olmadıklarından yüzleri aydınlıktır.

KADİR SURESİ

Biz o Kur’an’ı Kadir gecesinde indirdik.
Kadir gecesinin niteliğini sana gösteren nedir?
Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.
Melekler ve Ruh, Rablerinin izniyle o gecede her iş için iner de iner.
Bir esenlik ve huzur vardır; sürüp gider o, tan yeri ağırıncıya kadar.

Paylaşım:

Ayetler (1-5): Kur’an’ın Muhammed’e ilk okunduğu gece olan kadir teriminin, şan anlamına gelen ‘Kadr’ teriminden türemiş olduğunu öğreniyoruz. Kadir gecesi Arap takvimindeki Ramazan ayının o dönemdeki bir gecesi olduğunu düşünebiliriz. Miladi takvime göre hangi gece olduğu bilinemez. Ayetlerin ifadesinden Kadir gecesi olan bir gecenin var olduğu anlaşılıyor. Gene Ramazan ayının bilmediğimiz bir gecesi Kadir gecesi olarak düşünülmüş olabilir. Yani İlahi Sistem Ramazan ayının bilmediğimiz bir gecesini Kadir gecesi olarak tanımlamış. O gece göksel görevlilerin, kendileri için tanımlanmış görevleri yerine getirmek için dünyamızla temas ettikleri anlaşılıyor. Günümüzde Kadir gecesi olarak hatırlanan gecenin, Kur’an’ın belirttiği gece olduğu belli değildir.

ŞEMS SURESİ

Andolsun Güneş’e ve ışığının parladığı kuşluk vaktine,
Onu izlediğinde Ay’a,
Onu iyice açtığı vakit gündüze,
Ve onu sarıp sarmaladığı zaman geceye.
Göğe ve onu kurana,
Yere ve onu döşeyene.
Nefse ve onu düzgün bir biçimde şekillendirene.
Ardından da ona bozukluğunu ve takvasını ilham edene andolsun ki,
Benliği temizleyip arındıran gerçekten kurtulmuştur.
Onu kirletip örtense kayba uğramıştır.
Semûd kavmi, azgınlığı yüzünden yalanladı.
En haydutları ortaya fırladığı zaman,
Allah’ın elçisi onlara şöyle demişti: “Allah’ın devesini ve onun su içme hakkını koruyun.”
Fakat elçiye inanmadılar da deveyi boğazladılar. Bunun üzerine Rableri onların günahlarını kendi başlarına geçirdi de o yurdu dümdüz etti.
Allah, işin sonundan korkacak değil ya!

Paylaşım:

Ayetler (1-10): Yaratıcının gücüne işaret eden çeşitli doğa olaylarına, birkaç örnekle madde kâinatının yaratılışına ve bu arada özümüzü (ruh-nefs) ve nefsin kullandığı biyolojik bedeni yaratıp şekillendirene, ve nefsimize hem takvasını hem de bozukluğunu ilham edene yemin edilerek; benliğini (nefsini) arındıranın kurtuluşa erdiği ifade edilmiş. Burada kullanılan “kurtuluş” teriminin anlamı açık değildir. Kişiye göre değişebilir. Çünkü arınma sonsuzdur. Çoğunluk için kurtuluş terimi cehennem boyutlarındaki eğitime gerek olmaması ve cennet boyutlarına geçiş olabilir. Eğitimin cennet boyutlarında da devam ettiğini düşünebilmemiz doğru olur sanırım.

Nefse hem bozukluk ve hem de takvası, yani yanlışlardan korunma arzusu verilmiş. Kişi iradesi ile seçer. Bu seçim tekâmül planına uygun olmalıdır. Aksi halde tekamül süresi uzar. ‘Kişinin kendi iradesi ile yaptığı seçim’ ifadesi sorgulanmalıdır. Bu çerçevede ışık tutacak ayetler vardır:

Maide-41 Ey Resul! Kalpleri inanmamış olduğu halde ağızlarıyla “inandık” diyenlerin küfürde yarışırcasına koşanları seni üzmesin. Bunlar o kişilerdir ki, Allah kalplerini temizlemek istemiyor...

Bu ayet ve benzerleri, tekâmül plânı içinde düşünülmelidir.

Ayetler(11-15): Bu ayetler Semûd kavminin, Salih peygamberden bir mucize istemeleri üzerine kendilerine gönderilen bir deveyi kesmeleri sebebiyle Rableri tarafından cezalandırılmalarını anlatmaktadır.

BÜRÛC SURESİ

Andolsun o burçlarla dolu göğe,
O vaat olunan güne,
Tanıklık edene, tanıklık edilene/seyredene, seyredilene,
Ki gebertildi o hendekçi grup/o kamçıları hendek gibi iz bırakan herifler,
O tutuşturulan ateşin adamları,
Onlar onun başında oturmuşlardı.
Ve hepsi müminlere yaptıklarını seyrediyorlardı.
Onlardan sadece, Azîz ve Hamîd Allah’a iman ettikleri için öc alıyorlardı.
O Allah ki, göklerin ve yerin mülkü kendisinindir. Allah her şeye tanıktır.
Şu bir gerçek ki inanan erkeklerle inanan kadınlara işkence edip sonra da tövbe etmemiş olanlar için, cehennem azabı vardır. Onlar için yangın azabı da vardır.
İman edip barışa yönelik işler yapanlara gelince onlar için, altlarından ırmaklar akan cennetler vardır. Büyük başarı işte budur.
Hiç kuşkusuz, Rabbinin tutuşu çok şiddetlidir.
İlk yaratan da O’dur, tekrar yaratan da O’dur.
Gafûr O’dur, Vedûd O.
Arşın sahibidir; Mecîd’dir, şanı yüce olandır.
İstediğini hemen yapandır.
Geldi mi sana orduların haberi?
Yani Firavun ve Semûd’un?
Gerçek şu ki, inkâr edenler bir yalanlama içindedirler.
Allah ise onları arkalarından kuşatmış bulunuyor.
İş onların iddialarının aksinedir. O çok yüce bir Kur’an’dır.
Korunmuş bir levhada/Levh-i Mahfuz’dadır.

Paylaşım:

Ayetler(1-9): Allah’a iman etmiş bir toplumun, başka bir toplum tarafından işkence görmeleri, ateşe atılmaları ve olayın ateşe atanlar tarafından seyredilmesini ve suçluların; her şeye tanık olan ve her şeyin sahibi olan Allah tarafından cezalandırılmaları ile ilgilidir. (Olayın Kur’an’ın indirilişinden daha önce olduğu düşünülüyor.)

Ayetler(10-16): İnananlara işkence yapanların, tövbe etmezlerse cezalandırılacağı ve iman edip barışa yönelik iş yapanların ise ödüllendirileceği anlatılırken; gücün tek sahibinin her arzusunun gerçekleşeceği ifade edilmiş. Gücün sahibinin ilk yaratan olduğu ve tekrar tekrar yaratmaya da muktedir olduğu belirtilmiş. Konu edilen tekrar yaratmanın varlıkların mesela dünya okulunda tekrar bedenlenmesi olarak düşünebiliriz. Ayet(10) da inananlara eziyet edenlerin tövbe etmezlerse cezalandırılacakları, O’nun affının sonsuzluğuna işaret değil i? O’nun Kur’an’daki isimlerinden bir tanesinin Gafûr olduğunu hatırlayalım.

Ayetler(17-22): Geçmişteki inkarcı gruplardan, Firavun ve Semûd’un güçlü ordularının yok edilişine gönderme yapılarak, Kur’an’ın tebliğ edildiği dönemde ki inkârcılara da bir uyarı yapılıyor. Kur’an’ı inkâr edenlerin yalan söyledikleri, Kur’an’ın Levh-i Mahfuz’da (korunan sayfalar)bulunduğu hatırlatılmış. Son ayetin ifadesi; Kur’an’ın, Muhammed dünyada bedenlenmeden önce hazırlandığına işaret ediyor diye düşünülebilir.

TÎN SURESİ

Andolsun incire, zeytine,
Tûr-i Sîna’ya,
Ve şu güvenli kente ki,
Biz insanı en güzel bir biçimde yarattık.
Sonra da onu düşüklerin en düşüğüne/aşağıların en aşağısına çevirip attık.
İman edip barışa yönelik iş üretenler müstesna. Bunlar için kesintisiz bir ödül vardır.
Böyle iken dini sana ne yalanlatır?
Allah yargıçların en güzel hüküm vereni değil mi?

Paylaşım:

Ayetler(1-8): Beşerin iyi tanıdığı çeşitli doğa unsurlarına yemin ederek başlayan ayetler, insanın Biz tarafından en güzel bir biçimde yaratıldığını anlatıyor. Bu yaratılış sadece maddi güzelliklere değil, manevi güzelliklere de işaret ediyor olabilir. İnsanın daha sonra aşağıların aşağısına atılması ise, tanrılaştığını düşünen neslin çok aşağı bir bilinç seviyesine getirilmesi olabilir. DİN, aşağılardaki beşerin tekâmül eğitimi için tasarlanmıştır. Beşerin tekâmül evrelerinde hüküm verme ve gerekli plânın yapılmasına yönelik sistem Allah tarafından oluşturulmuştur.

KUREYŞ SURESİ

1-Kureyş’i alıştırıp ısındırdığı için,

2- Onları kış ve yaz yolculuğuna alıştırdığı için,

3-Bu evin Rabbine ibadet etsinler

4- O ki, onları doyurup kurtardı açlıktan ve kendilerini güvene çıkardı korkudan.

Paylaşım:

Ayetler(1-4): Muhammed’in bir mensubu olduğu Kureyş kabilesi Mekke’de yerleşmiş ve uzun yıllardır Kâbe’yi hac ziyaretine gelenlere hizmet verirlermiş. Çölün ortasında yaşadıkları halde, ticaret yaptıkları için varlık sahibi olmuşlar. Saygı duyulan bir toplum olmuşlar. Fil suresinde bahsedilenlerin Mekke halkına zarar vermelerinden korunmuşlar. Bu imkânları sağlayan Rablerine ibadet etmeleri önerilmiş.

KAARİA SURESİ

O Kaaria, o şiddetli ses çıkararak çarpan.
Nedir Kaaria?
Kaaria’nın ne olduğunu sana bildiren nedir?
O gün insanlar, çırpınarak yayılmış pervaneler gibi olurlar.
Dağlar, didilmiş renkli yün gibi olur.
İşte o gün tartıları ağır basan kişi,
Evet o kişi, hoşnutluk verici bir yaşayış içindedir.
Tartıları hafif çekeninse,
Anası, Hâviye’dir.
Onun ne olduğunu sana bildiren nedir?
Kızışmış bir ateştir o.

Paylaşım:

Ayetler(1-11): Surenin ayetleri, kıyamet-uyanış dönemini oldukça korkutucu bir üslupla anlatmış. Örnek olarak “dağların didilmiş yün gibi dağılması”, fiziki olarak dağların dağılması değil, kendini dağlar gibi heybetli görenlerin kıyamet döneminde, gerçekler fark edilmeye başlandığında, nasıl kıymetsiz hâle geleceklerini anlatıyor diye düşünebiliriz.

Diğer taraftan daha önceleri doğru iş yapanlar (tartıları ağır gelenler) için bir sıkıntı yoktur. Hoşluk içinde olacaklarmış. Çünkü onlar yaratılışla barış içinde yaşadıkları için huzurludurlar. Tartısı hafif gelen, yani ilâhi sistemin ısrarla önermiş olduğu yolu terk edenler ise ceza göreceklermiş. Aslında onlar da uyanmış oldukları için hatalarını görüp vicdan azabı çekeceklerdir gibi anlayabiliriz.

KIYAMET SURESİ

Hayır, öyle değil! Kıyamet gününe yemin ederim ki,
Öyle değil. Kendisini kınayan benliğe de yemin ederim.
İnsan, kendisinin kemiklerini asla bir araya toplamayacağımızı mı sanıyor?
Hayır, sandığı gibi değil. Biz onun parmak uçlarını da tam bir biçimde düzenlemeye gücü yetenleriz.
Fakat insan kendi önünde rezillik sergilemeyi ister.
“Kıyamet günü nerede/ne zaman” diye sorar.
Göz şimşek çaktığında,
Ay tutulduğunda,
Ve Güneş’le ay bir araya getirildiğinde,
Der ki insan o gün: ”Kaçılacak yer nerede?”
Hayır, yok sığınacak yer.
Varılıp durulacak yer Rabbinin huzurudur o gün.
Haber verilir insana o gün önden gönderdiği de arkaya bıraktığı da.
Gerçek şu ki insan, öz benliği üzerine yönelmiş keskin ve derin bir bakıştır.
Dökse de ortaya tüm mazeretlerini.
Onu hemen okuyasın diye dilini hareket ettirme.
Onu toplamak ve okumak bize düşer.
O halde biz onu okuduğumuzda, sen onun okunuşunu izle.
Sonra onu açıklamak da bizim işimiz olacaktır.
Hayır, hayır! Siz hemencecik geleni seversiniz.
Ve sonradan geleceği terk edersiniz.
Yüzler vardır o gün parıltılı,
Rabbine doğru bakan.
Ve yüzler vardır o gün, asık/buruk,
Kendisine bel kıracak bir hesap yöneleceğini sezinler.
İş onların sandığı gibi değil. Can, köprücüklere dayandığında,
Kim var “okuyup üfleyecek” denilir!
Sezinlemiştir ki odur ayrılık.
Dolaşmıştır el-ayak/kol-bacak.
Rabbine doğrudur o gün sevkiyat.
Ne tasdik etti ne yakardı/ne sadaka verdi ne namaz kıldı.
Tam aksine, yalanladı, gerisin geri döndü.
Sonra da çalım sata sata ailesine gitti.
Çok uygundur sana bu belâ, çok uygun!
Evet çok uygundur sana bu belâ, çok uygun!
İnsan, başıboş bırakılacağını mı sanıyor?
O, dökülen meniden bir sperm değil miydi?
Sonra o, bir çiğnem et oldu da Allah onu yarattı, ardından düzgün bir şekle ulaştırdı.
Nihayet ondan iki çifti, erkeği ve dişiyi vücuda getirdi.
Peki bunu yapan, ölüyü diriltmeye güç yetiremez mi?

Paylaşım:

Ayetler(1-6): Bu grup ayetler, Kur’an’ın tebliğ edildiği dönemde inanmayanlara yöneliktir. Kıyamet konusu bir türlü anlatılamamış. Beşer kıyameti, biyolojik ölümünden çok sonra gerçekleşecek bir canlanma olarak algıladığı için zihninde sorular oluşur. Ayetleri tebliğ eden yemin ederek kıyametin yani ‘ruhsal uyanışın’ meydana geleceğini söylemektedir. Kıyamet yani ruhsal uyanış her bireyin yaşamında, eğer plânında varsa gerçekleşir. Ruhsal uyanışın sonsuz olduğunu unutmamalıyız. Ayrıca büyük kıyamet de denen toplumsal uyanış zamanı geldiğinde olacaktır.

Ayetler(7-15): Bu bölümde ise, kıyamet terimi ile bağlantılı olarak, uyanış dönemi anlatılmaktadır. Ayın tutulması ve güneşle ayın bir araya getirilmesi sembolleri aydınlanmanın başlamasına işaret olarak düşünebiliriz ve aydınlanma sayesinde genel uyanış meydana gelecektir. Genel uyanış sayesinde, daha önce uyumakta olup yeni uyananların farkındalığı artacak ve gerçekler karşısında şaşıracaklardır. Önceki yanlışlarına yönelik pek çok mazeret ileri sürseler de sonucun fark etmeyeceğini anlıyoruz. Ancak kişinin yaşamında içinde yer aldığı bütün olaylar kişinin tekâmül plânı içinde gerçekleştiğini kabul etmeliyiz.

Ayetler(16-19): Muhammed’e hitap eden bu ayetler Kur’an’la ilgilidir. Muhtemelen vahiy alırken ezberlemek için Muhammed hemen tekrar etmeye çalışıyordu. Vahiy mekanizması Muhammed’i uyarıyor. Acele etmemesi, dinlemesi isteniyor. Son ayet ise Kur’an’ın açıklamasını da vahiy mekanizmasının yapacağını beyan ediyor. Gelecek zaman kipi kullanılmış. Muhammed’in açıklamalarından günümüze ulaşanlar ne kadar güvenlidir, bilemeyiz. Ancak ilham mekanizmasının her dönemde çalıştığını söyleyebiliriz, (Şura-51). Kişilerin aldıkları ilham, günün realitesine uygun olacaktır, gerçeği yansıtmasa bile. Çünkü gerçek tektir. Konuyu güçlendiren bir ayet ise der ki: “İnsan, başıboş bırakılacağını mı sanıyor?” (Kıyamet-36).

Evet, Muhammed son peygamberdi (Ahzap-40). Ancak insanlığın tekâmülü için bilgi akışı, Kur’an’ın açıklaması ve pozitif bilimlerle ilgili açıklamalar devam etmektedir ve edecektir.

Ayetler(20-25): Öncelikle beşeri zayıflığa, ve aceleciliğe işaret eden ayetler, beşerin günü düşündüğünü, sonrasını ise düşünmediğini anlatıyor. İnanmış kişilerin ve inkârcıların uyanış dönemindeki görünüş ve davranışlarına dikkatimizi çeker. İnanmışların davranışları hep O’na yönelik iken, inkârcıların mutsuzluğu ve sıkıntılı bir beklenti içinde olacakları anlatılıyor.

Ayetler(26-35): İnkârcılara yönelik olan bu ayetler, bu kişilerin, ilâhi mesajın önerisini uygulamadığı gibi inkârcılığı ile ailesine böbürlenmektedir. Ancak biyolojik ölüm anı geldiğinde gerçekleri anlamaya başlar, fakat artık çok geçtir. Şimdi hesabın görülmesi ve ona göre yeni plânın hazırlanması gerekir.

Ayetler(36-40): Bu bölümde, beşerin bedeninin oluşmasına gönderme yapılarak; yumurtanın spermle döllenmesi ile meydana gelen tek hücreden, en sonunda dünya şartlarında varlığını sürdürebilecek bir canlının ortaya çıkması anlatılmış. Tek hücreden dünyada yaşaması için gerekli organlara sahip bir canlının yaratılışını sağlayan güç, ruhsal uyanmayı da yapabilecektir. Çünkü ayet(Kıyamet-36) beşerin dünyada başıboş bırakılmayacağını anlatıyor. O yüzden O’nun Plânı uyarınca bireysel ve toplumsal gelişmeler devam edecektir.

Tek hücrenin bölünerek çoğalması sonucu ortaya çıkan bir hücreler topluluğundan pek çok organın teşekkül etmesini pozitif bilimin henüz açıklayabildiğini sanmıyorum. Hissedebildiğimiz kadarı ile her hücre programlanmış ve program sadece zamanı gelince uygulamaya konmaktadır ki böylece organlar yerli yerinde ve uyum içinde olsunlar. Bu olay için farklı tercümelerde yaratma ve var etme terimleri kullanılmış. Sanırım yaratma daha uygun görünüyor. Ancak döllenme sonrası bir safhada yaratma terimi kullanılması pek uygun değil gibi. Doğum sonrası ilk nefesle canlanma safhasını yaratma olarak düşünmek isterim.

HÜMEZE SURESİ

Yuh olsun arkadan çekiştirenlerin, kaş-göz işareti yapıp alay edenlerin tümüne!
O ki, mal biriktirdi, onu saydı da saydı,
Sanır ki, malı sonsuzlaştıracaktır kendisini.
Hayır, iş sandığı gibi değil. Yemin olsun ki fırlatılıp atılacaktır o kırıp geçirene, yalayıp yutana/Hutame’ye.
Hutame’nin ne olduğunu sana öğreten nedir?
Allah’ın tutuşturulmuş ateşidir o,
Ki tırmanıp işler yüreklere.
O, onların üzerine kilitlenecektir. Uzatılmış sütunlar arasında.

Paylaşım:

Ayetler(1-9): Beşeri davranış sergileyenlerin cezalandırılacakları anlatılıyor. O kişiler, kaş-göz işareti yapar ve insanların arkasından çekiştirirler. Varlıklı olanlar ise saya saya bir türlü usanmadığı varlığının ona beşeri ortamda verdiği güç ile şımarıp varlığının kendisini sonsuzlaştıracağını sanır. Ama bilmez ki maddi varlığı onun için bir imtihandır. İmtihanı geçemeyeceği için ceza görecektir. Bahsedilen Hutame terimi, beşeri korkutmak için tasarlanmış bir ateş gibi düşünülebilir. Yüreklere tırmanması bunun işaretini veriyor. Olay fiziki değildir. Zaten biyolojik ölüm sonunda maddemizi ait olduğu yerde, dünyada bırakırız. Ayetler sadece Kur’an’ın tebliğ edildiği dönem değil her dönem için geçerliliğini korumaktadır.

MÜRSELÂT SURESİ

Andolsun o art arda gönderilenlere/meleklere/rüzgârlara/vahyin bölümlerine/kalplere inen doğuşlara,
Esip de büküp devirenlere,
Dağıtıp yayanlara/diriltip harekete getirenlere
Gerektiği şekilde ayıranlara,
Öğüt ulaştıranlara/Kur’an’ı ulaştıranlara
Özür yahut uyarı için.
Ki size duyurulmuş olan mutlaka gerçekleşecektir.
Yıldızlar silinip süpürüldüğünde,
Gök yarıldığında,
Dağlar un-ufak edilip savrulduğunda,
Resuller vakte bağlandığında.
Hangi gün için vakte bağlandılar?
Ayrım ve hüküm günü için
Ayrım ve hüküm gününü sana bildiren nedir?
Yalanlayanların vay haline o gün!
Öncekileri helâk etmedik mi?
Sonra, geriden gelenleri de onların peşine takarız.
Biz suçlulara işte böyle yaparız.
Yalanlayanların o gün vay haline
Sizi basit bir sudan yaratmadık mı?
Onu dayanıklı karargâhta tuttuk.
Bilinen bir ölçüye/süreye kadar.
Bir ölçüyle yaptık. Ne güzel ölçü koyanlarız biz.
Vay başına o gün, yalanlayanların!
Yeri bir toplanma zemini yapmadık mı?
Diriler bakımından da ölüler bakımından da.
Orada oturaklı, başını yücelere kaldırmış dağlar oluşturduk. Ve size tatlı bir su içirdik.
Vay haline o gün yalanlayanların!
Haydi, yalanlamakta olduğunuz şeye gidin.
Haydi üç çatallı gölgeye gidin.
Ne gölgelendirir, ne alevden korur.
Gerçekten o, köşk gibi kıvılcımlar saçar.
O kıvılcım sanki sarımtırak bir halat/bir deve kervanı/bakırdan bir ip gibidir.
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Konuşamayacakları gündür bu.
İzin verilmez ki onlara özür dilesinler.
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Ayırma günüdür bu. Sizinle öncekileri bir yere topladık.
Eğer bir hileniz/bir tuzağınız varsa, hadi hile yapıp tuzak kurun bana!
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Takvaya sarılanlar gölgeler altında, pınar başlarında,
Canlarının çektiği meyvelerle yan yanadırlar.
“Yapıp ürettiklerinize karşılık olarak afiyetle yiyip için.”
İşte böyle ödüllendiririz biz, güzellikler sergileyenleri!
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Yiyin ve birazcık nimetlenin. Suçlularsınız siz.
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Onlara “rükû edin” dendiğinde rükû etmezler
Vay haline o gün, yalanlayanların!
Artık bundan sonra hangi hadise/söze iman edecekler?

Paylaşım:

Ayetler(1-7): Beşerin tekâmül plânı gereği tekâmül edebilmesi için, peş peşe uyarıcılar gönderildiğini belirten ayetler, beşere duyurulmuş olanın mutlaka gerçekleşeceğini söylüyor. Uyarıcılar İlahi mesaj olabildiği gibi bazı doğal olaylar da olabilir. Gerçekleşmesinde şüphe bulunmayan ise beşerin tekâmül planı uyarınca karşılaşacağı ceza ve ödüller diye düşünebiliriz.

Ayetler(8-15): Bu ayetler kıyamet kelimesi ile tanımlanan, özünde ruhsal uyanış dönemine işaret ediyor denebilir. Gerçekten o dönemde muhtemelen “gök yarılacak”; yani gerçek bilgiler indirilecek, “yıldızlar sönecek”; yani güneş gibi güçlü olan gerçek bilgi beşeri bilgiye galip gelecek, “dağlar un-ufak olacak”; yani beşeri sistemdeki hiyerarşi yıkılacak gibi düşünebiliriz.

Gerçek bilgi sayesinde her birey yaptıklarını irdeleyebilir. İşte burada ayırım söz konusudur. Beşerin bu döneme hazırlanması için resuller plan uyarınca sırayla gelmiş ve görevlerini yapmışlardır.

Ayetler(16-19): Önce ki dönemlerde İlahi mesajı yalanlayanlar yok edildikleri gibi, Kur’an’ı inkâr edenler de benzer şekilde cezalandırılabilir.

Kur’an mesajını yalanların kıyamet günü-uyanma dönemi- durumu perişanlıktır. Çünkü inanmadıkları şeylerin gerçek olduğunu göreceklerdir.

Ayetler(20-24): Beşerin üremesinde, meni içindeki spermlerin yumurtayı döllemesi sonucu gebelik başlar. Korunaklı ana rahminde, döllenmiş yumurta hücresinin bölünerek çoğalıp büyümesiyle, dünya ortamında yaşayabilecek bir canlı, belirlenmiş bir sürede gelişir, organlar yerli yerinde olarak doğum meydana gelir. Bütün bunlar çok detaylı, olağan üstü bir planlamayı gerektirir.

Ayetler(25-28): Dünya okulunun hem diriler hem de ölüler için bir toplanma yeri olduğu belirtilmiş. Burada söylenen diri olma ve ölü olma ruhsal farkındalığa işaret ediyor diye düşünebiliriz. Dünyanın her tarafına yerleştirilmiş dağlar ve beşere içebileceği tatlı suyun varlığı BİZ boyutunca oluşturulmuş. Bu oluşma O’nun ilmi ve planı ile mümkündür. Ayetler beşere yaratıcı gücün ihtişamını işaret ederken, kıyameti yalanlayanların ceza göreceği tekrar edilmiş.

Ayetler(29-34): Bu ayetler de yine inkârcılara yöneliktir. Yalanlayanların inkâr ettiklerine gitmeleri önerilir. Onların inandıkları kendilerine gölge sağlamaz. Tersine teklikten kopuş olduğu için yakıcı sonucu olan bir gidiş yeridir. Gerçekleri yalanlayanlar o gün, yani hüküm günü zordadır. Ayetlerde yine sembolizm kullanılmış.

Ayetler(35-40): Uyanış döneminde gerçekler ortaya çıkınca, inkârcıların konuşmaları mümkün olmaz. O dönemde onlar gerçekten zordadır. Yapabilecekleri hiçbir şey yoktur. Bu dönem aynı zamanda ayırım dönemi imiş.

Ayetler(41-50): ‘Ayrışma günü’ aynı zamanda ‘hüküm günü’ olup takva sahipleri-kötülüklerden korunanlar- için verilen hüküm onların ödüllendirilmesi imiş. Ödüllendirilme dünya hayatı olabildiği gibi daha ziyade ahiret hayatına yönelik diye düşünebiliriz. İnkârcıları ise zorluklar beklemektedir.

NOT: Surede sıklıkla “Vay haline o gün, yalanlayanların” ifadesi tekrar edilmiş (15,19,24,28,34,37,..)ayetleri gibi. Bu ayetler, “Ayrım ve hüküm günü için” ayetine gönderme yapıyor diye düşünebiliriz. Aslında ‘gün’ süreçle ilgilidir. Her biyolojik ölüm zaten bir “hüküm ve ayrışmaya” sebep olmuyor mu? Böylece yeni planlar şekillenebilsin. Aksi halde Kur’an’daki çeşitli ayetleri anlamlandırmak zorlaşırdı. Bireyin iman etmesinin izinle olması gibi ki bu söylem tekâmül kavramı içinde ele alınabilir. Hüküm günü konusunda çizilen resimle ilgili olarak bir Kur’an ayetini hatırlamak yararlı olacaktır:

Furkan suresi-30 Resul’de şöyle der: “Ey Rabbim, benim toplumum, bu Kur’an’ı terk edilmiş/dışlanmış halde tuttular.”

Diğer taraftan; Mürselat suresi (ayet38) ayırma gününden bahsediyor. Bu açıdan bakıldığında Kıyamet (uyanış) döneminde bir ayrıştırma olabilir. Defalarca yeniden doğup başarısız olanlar (muhtemelen büyük çoğunluk) belki de topluca başka bir eğitim yerine götürülecekler. Bilemiyoruz. Hüküm günü, tartısı (mecazi) ağır gelenlerle ilgili olarak şu ayet ilginç olabilir:

Zümer suresi-74 Onlar da şöyle derler:”Hamd olsun o Allah’a ki bize vaadini yerine getirdi, bizi yeryüzüne mirasçılar yaptı. İşte cennetten istediğimiz yerde konaklıyoruz. İş yapıp değer üretenlerin ödülü ne güzelmiş!”

KAF SURESİ

Kaf. Şanı yüce, ilahî cömertlikle dolu Kur’an’a andolsun ki;
İş sanıldığı gibi değil. Kendilerine içlerinden bir uyarıcı geldi diye şaştılar da şöyle dediler o küfre batanlar: “Acaip şey bu!”
Ölünce mi, biz toprak olunca mı? Çok uzak bir dönüştür bu.
Toprağın onlardan neyi eksilttiğini pek iyi bilmişizdir biz. Her şeyi saklayıp koruyan bir Kitap var katımızda.
Hayır, hayır. Onlar, hak kendilerine geldiğinde, onu yalanladılar. Şimdi perişan mı perişan bir durum içindedirler.
Bakmadılar mı üstlerindeki göğe ki nasıl kurduk onu, nasıl süsleyip nakışladık?!
Yeryüzünü de biz uzatıp yaydık; Denge noktaları yerleştirdik ona ve bitirdik onda, bakanları hayran bırakan her türlü çifti.
İbretle bakılası, gönüller açıcı şeyler olarak; hakka yönelen her kula öğüt olarak.
Gökten, kutlu ve bereketli bir su indirdik de onunla bahçeler yeşerttik, hasatlanacak daneler yetiştirdik.
Yüksek yüksek hurma ağaçları büyüttük. Birbirine girmiş kümeler halinde tomurcukları vardır onların.
Kullara rızık olsun diye. Ve o suyla ölü bir beldeye hayat verdik. İşte böyledir topraktan fışkırış.
Onlardan önce Nûh kavmi, Ress halkı, Semûd kavmi yalanlamıştı.
Âd, Firavun ve Lût’un halkı da…
Eykeliler, Tübba kavmi de. Hepsi resulleri yalanladı da duyurulan azap hak oldu.
İlk yaratıştan âciz kalıp yorulmuş muyduk? Hayır, yeni bir yaratıştan kuşku içinde olan onlardır.
Yemin olsun ki, insanı biz yarattık. Nefsinin ona neler fısıldadığını biz biliriz. Biz ona şah damarından daha yakınız.
Sağında ve solunda oturmuş iki görevli, kayıt yapmaktadır.
Bir söz sarf etmeye dursun, yanındaki gözcü hemen zaptediverir.
Ölüm sarhoşluğu hak olarak geldi. İşte bu senin kaçıp durduğun şeydir.
Ve sûra üflendi. İşte bu geleceği vaat edilen gündür.
Her benlik, yanında bir güdücü bir de tanık olduğu halde gelir.
Andolsun, sen bundan gaflet içindeydin. Ama perdeni üstünden kaldırıverdik. Bugün gözün keskin mi keskin.
Yoldaşı şöyle der: “İşte yanımdaki hazır.”
Siz ikiniz! Tüm nankörleri, inatçıları cehenneme atın.
Durmadan hayrı engelleyeni, azgını, işkilciyi…
O ki, Allah’ın yanına başka bir ilah koydu. Artık atın onu, o şiddetli azabın içine.
Yoldaşı dedi ki: “Rabbimiz, onu ben azdırmadım. Onun kendisi, dönüşü olmayan bir sapıklık içindeydi.”
Allah buyurdu: “Huzurumda çekişmeyin. Ben size uyarıyı çok önceden göndermiştim.”
“Benim huzurumda söz değiştirilmez ve ben kullara asla zulmetmem.”
O gün cehenneme: “Doldun mu?” deriz. O ise “Daha yok mu?” der.
Ve cennet, takva sahiplerine yaklaştırılmıştır; hiç uzak değildir.
İşte size vaat edilen budur. Allah’a sürekli yönelen, korunması gerekeni koruyan herkese…
Görmediği halde Rahman’dan ürperen ve Allah’a yönelik bir kalp getiren herkese…
Esenlikle girin oraya. Sonsuzlaşma günüdür bu.
Orada onlar için istedikleri her şey var. Katımızda ise dahası da var.
Onlardan önce nice nesilleri helak ettik ki, vuruş ve tutuşları bunlardan daha zorluydu. Ülkelerde delikler açmışlardı/beldelerde kaçacak delik aradılar/ beldeleri boydan boya dolaştılar. Var mı bir kaçacak yer?
Hiç kuşkusuz bunda, kalbi olan yahut tam bir tanık olarak kulak veren için mutlak bir öğüt vardır.
Andolsun, biz gökleri, yeri ve bunlar arasındakileri altı günde yarattık. Ve bize hiçbir yorgunluk dokunmadı.
Artık onların söylediklerine sabret ve güneşin doğuşundan önce de batışından önce de Rabbinin hamdiyle tespih et.
Gecenin bir kısmında ve secdelerin arkalarından O’nu tespih et.
Haykıranın çok yakın bir yerden sesleneceği günü dinle.
O gün o müthiş sesi hak olarak dinleyecekler. Ortaya çıkış/diriliş günüdür bu.
Biz, evet biz hayat veriyoruz, biz öldürüyoruz. Ve dönüş yalnız bizedir.
O gün yer çatır çatır yarılıp onlardan uzaklaşır. Bu yalnız bizim için kolay olan bir haşretmedir.
Biz onların neler söylediklerini çok iyi biliyoruz. Sen onların üstüne bir zorba değilsin O halde benim tehdidimden korkanlara sadece Kur’an’la öğüt ver.

Paylaşım:

Ayetler(1-5): Sure Kur’an’a yeminle başlarken, Kur’an’ın özelliklerinden birini “İlahi cömertlikle dolu oluşunu” dile getiriyor ki benzer bir örnek (Hucurat-17) de bulunabilir. Bir topluma, doğruyu gösteren bir kılavuz gönderilmesi cömertlik değil de nedir? Uyarıcı olarak kendi içlerinden birisi olan Muhammed’in görevlendirilmesini toplumu anlayamamış ve uyarıyı reddetmişler. Aynen İsa’nın Nasıriyye halkı tarafından reddedilmesi gibi. Muhammed toplumuna ruhsal uyanıştan üstü kapalı, diriliş olarak, bahsetmiş olmalı ki anlamamışlar. Kemiklerin dağılmasından sonra eskisi gibi bedenleneceklerini düşünerek kabul etmemişler. Kur’an bu konuda örtülü bir açıklama yapmış. Ana Kitap’ta her şeyin yazılmış olduğu belirtiliyor. Kur’an, Ana Kitap’ta neyin eksildiğinin bilindiğini söyleyerek dirilişin yani ruhsal uyanışın mutlaka gerçekleşeceğine işaret ediyor. Ancak diriliş gerçeği hakkında topluma daha fazla açıklama yapılmıyor.

Ayetler(6-11): Bu ayetler, Biz tarafından gerçekleştirilmiş konulara işaret ediyor. Göğün mükemmel bir düzen göstermesi, yeryüzünde dağların denge noktaları olarak yerleştirilmesi ve doğal hayatın zenginliği ki bu son işaret, dünyada yaşayanların yakından gözlem yapabileceği ve bundan ibret alabileceği oluşumları içerir.

Gökten indirilen su (diğer adı rahmet) ile ölü bir toprak canlanır. İşte beşerin dirilişi yani ruhsal uyanışı da böyle olacaktır. Bunun için Allah’ın rahmeti gereklidir.

Ayetler(12-14): Kur’an’ın tebliğ döneminden önce de, çeşitli toplumlar, kendilerini uyarmak için gönderilen görevlileri yani resulleri yalanlamışlar ve fakat acı bir sonla karşılaşmışlar.

Ayetler(15-18): Ruhsal diriliş olayına o gün yapılan itirazlara karşı, tekrar yaratılışın mümkün olduğu cevabı verilmiş. Aslında ruhsal diriliş gerçeği anlatılamadığından böyle yollara başvurulmuş. Burada yaratılıştan bahsediliyor. Özümüz (ruh) zaten var. Sadece bedenlerin imalatının düşünülmesi doğru olabilir ki ikinci ayette beşeri bedenlerin Biz tarafından yapıldığı ifade edilmiş.

Son üç ayet bireyin her davranışının, her sözünün ve her düşüncesinin kayıt altına alındığını belirtiyor. Kayıt altına almanın kaydediciler sembolizmi ile anlatıldığını düşünebiliriz. Aslında bütün yaratılmışın birbiri ile bir merkez vasıtası ile iletişim halinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu düşüncenin mikro ölçekte bir örneği, günümüz dünyasında beşerin akıllı telefonlarla temas halinde olması değil midir?

Ayetler(19-30): Beşerin ölümü, biyolojik ölüm, ölüm sarhoşluğu olarak anlatılmış. Ölüm sarhoşluğunu yaşayan ruh olmalıdır. Diğer taraftan beden kafesinden kurtulduğu için ruhun algısı daha keskin olmalı. Ruh bedenden ayrıldığında kendisine kılavuzluk eden görevlilerle madde boyutunu terk edip hesap verme konumuna ulaştırıldığını düşünebiliriz. Orada, dünya hayatında yaptıkları ki düşünceleri de dahil, kendisine gösterilerek kendisi hakkında verilecek kararın adil olacağını anlaması sağlanacağını kabul edebiliriz. Gerekli aşamayı yapamayanların cehenneme sevk edileceğini anlayabiliyoruz. Bu sevk bir cezalandırma olarak görülmemelidir. Ruhun ihtiyacı olan eğitimden geçirilmesi için uygun ortam olarak düşünmek daha doğru olacaktır. Unutmayalım ki “Allah kuluna zulmetmez.” Mesele sadece ruhun eğitimidir. Cehennem konusunda Kur’an’ın ne dediğini hatırlayalım: (Hicr-44 Yedi kapısı vardır onun. Her kapıya onlardan bir bölük ayrılmıştır.)

Çeşitli yorumlar ruhun yoldaşını şeytan olarak, nesnel bir varlık olarak tanımlamış. Acaba, Şeytan kavramı doğrudan beşerin nefsi ile bağlantılı olamaz mı? Beşerin zamanın realitesine uyumlu olmayan davranışları şeytana uyma olarak kabul edilmiştir. Unutmayalım ki beşer sürekli tekâmül eden bir varlıktır. Dünya okulunda kişi şeytanı ile devamlı mücadele halindedir. Çünkü, varlığın yaratılışında aşağıda görüldüğü gibi ikilem vardır:

Şems Suresi-7,8 Nefse ve onu düzgün bir biçimde şekillendirene.

Ardından da ona bozukluğunu ve takvasını ilham edene andolsun ki,

Dış faktörler, sadece beşeri düşünceleri ve arzularını teşvik ediyor olabilir. Kişi yaşamını akıl, mantık ve vicdan süzgeçlerini çalıştırarak düzene sokabilir. Belirtilen süzgeçler-filtreler- her kişide potansiyel olarak vardır. Onların çalışır duruma gelmesi ise tekâmül ile ilgilidir diyebiliriz. Filtrelerin ne kadar aktif olabildiği ise varlığın tekâmül seviyesi ile bağlantılı olduğu söylenebilir. Bu bağlamda şeytandan etkilenmeme ile ilgili olarak şu ayeti hatırlayalım:

İsra Suresi (64,65).”.Mallarda, evlatlarda onlara ortak ol, onlara habire vaatte bulun.” Şeytan onlara bir aldanıştan başka ne vaat eder ki?

“Kuşkusuz benim kullarım üzerinde senin hiçbir sultan olmayacaktır....

Görülüyor ki şeytan beşeri devamlı yanlışa yönlendirmektedir. Ancak yeterli tekâmüle ulaşmış olanlar hariç ki Kur’an’a göre “kul” olanlar sadece onlarmış. Bu çerçevede düşünce sistemimize eklenmesi gereken diğer bir konu ise şu ayette bulunabilir:

Hicr Suresi (32,33,34,35) Allah dedi:”Ey İblis! Sana ne oluyor da secde edenlerle beraber olmuyorsun?”

Dedi:”Kuru bir çamurdan, değişken-cıvık bir balçıktan yarattığın bir insana secde etmek için var olmadım.”

Buyurdu:”Öyleyse çık oradan, çünkü kovuldun.”

“Din gününe kadar üzerinde lanet var.”

Demek ki şeytanın beşeri devamlı yanlış yola teşvik etmesi “Din Günü” ne kadar yani beşeriyetin topluca uyandırılacağı döneme kadar devam edecektir.

Ayetler(31-35): Kötülüklerden korundukları için cennet boyutlarına gitmeye hak kazanmış varlıklara yönelik olan ayetlerde “cennetin yaklaştırılması” ifadesinin fiziki bir olay olmadığını düşünebiliriz. Gerçekte o varlıklar cennete yaklaşmış olmalılar. Çünkü bu varlıklar Rahman’dan çekinip, Allah’a yönelik bir kalp getirmişler. Allah’a yönelik bir kalp getirmeyi, o kişilerde imanın kalbe inmesi gibi düşünebiliriz. “Rahman’dan ürperme” ifadesinin, (Zuhruf suresi-45) ayeti ile birlikte düşünülmesi doğru olabilir. “Sonsuzlaşma günü” kavramı ise, cennet boyutlarına giden varlıkların belki bazılarının madde ile denenme süresini tamamlamış olduklarından dünya benzeri bir okula tekrar dönmeyecekleri ve fakat eğitimlerine cennet boyutlarında devam edeceklerini anlayabiliriz. Cennet boyutlarının alt kademelerinde pek çok ödül varmış. Bu ödüller beşerin maddesine hitap eden ödüller olduğunu ve beşeri bu ödüllerle doğru yola teşvik etme metodunun kullanıldığını sanıyorum. Ancak “katımızda ise dahası da var” ifadesi manevi ödüllere işaret olarak düşünülebilir ki bu konuda "meleklerin Adem’e secde etmesi" metaforu bize biraz bilgi verebilir.

Ayetler(36-38): Daha önce de çok daha güçlü toplumlar yok edilmiş. O toplumların sahip oldukları yetenek acı sonlarını engelleyememiş. Bu anlatılanlar gereğince dinleyen için bir öğüt olmalı. Madde kâinatını altı günde (dönemde) yaratmış olan BiZ görevlileri için bir yorgunluk söz konusu olmamış. Çünkü BİZ, O’nun lütfu olan yeteneğe sahiptir.

Ayetler(39-45): Bu bölümdeki ilk iki ayet çeşitli kaynaklarda bilinen namaz vakitleri olarak açıklanmış. Halbuki ayet(40) ta “secdelerin arkasından” ifadesi var. Yani namaz vakitleri zaten biliniyor. Tekrar tanımlamaya gerek var mı? Sanıyorum arzu edilen O’nun sıklıkla tespih edilmesidir.

Diğer ayetlerin ise uyanış olayı ile ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Ruhsal yönden ölü bedenlerin uyanması, toprağın yarılarak içindekinin dışarı atılması metaforu ile anlatılmış. Bu dünyadaki hayat döngüsünü “Ana Plan” uyarınca uygulayan BİZ boyutu görevlileridir. Her kişinin davranışları, sözleri ve düşünceleri BİZ tarafından bilinir. O yüzden Muhammed’in yapabileceği tek şey, tehditlerden korkanlara Kur’an ile öğüt vermektir. Diğerleri yani tehditlerden korkmayanlar ise zaten Kur’an’ı dinlemezler. Kimler Kur’an ile öğüt alacaktır; bu konuda da, tekamül planı, gereğince yürüyecektir diye düşünebiliriz.

BELED SURESİ

Yemin ederim bu kente ki, iş onların sandığı gibi değil.
Sen bu kente mahremsin/bu kente gireceksin.
Ve doğurana ve doğurduğuna da yemin olsun ki,
Biz insanı gerçekten bir sıkıntı ve zorluk içinde yarattık.
0 sanıyor mu ki, hiç kimse ona asla güç yetiremeyecektir!
“Yığınlarla mal telef ettim.” diyor.
Hiç kimsenin kendisini görmediğini sanıyor.
Biz ona vermedik mi iki göz,
Bir dil, iki dudak?
Kılavuzladık onu iki tepeye.
Akabe’ye, sarp yokuşa atılamadı o.
Sarp yokuşun ne olduğunu sana bildiren nedir?
Özgürlüğü zincirlenenin bağını çözmektir o,
Yahut da açlık ve perişanlık gününde doyurmaktır o,
Yakındaki bir yetimi,
Yahut ezilmiş-boynu bükük bir yoksulu.
Sonra da iman eden ve birbirlerine sabrı öneren, merhameti öneren kişilerden olmaktır o.
İşte böyleleridir uğur ve bereket dostları.
Bizim ayetlerimizi tanımayanlara gelince bunlar; şomluk, uğursuzluk yaranıdır.
Bunların üzerine, kilitlenecek bir ateş gelecektir.

Paylaşım:

Ayetler(1-20): Sure, Muhammed’e ayetleri tebliğ eden meleğin Mekke yerleşkesine yemin ederek Muhammed’in, Mekke’nin sahibi olduğunu (manevi olarak) ifadesi ile başlıyor. Sonrasında beşerin doğumuna yönelik bir yeminle, beşerin doğumundaki zorluklarla beraber doğum sonrasındaki zorluklara da işaret edilmiş. Beşere bu dünya okulunda yaşayabilmesi için gerekli meziyetler sağlanmıştır. Kendisine yardım edilir. Ancak dünya okulu imtihanlarla doludur. (Kıyamet Suresi-36 İnsan başıboş bırakılacağını mı sanıyor?). Surede bu konu beşerin “Akabe’ye, sarp yokuşa kılavuzlanması” metaforu ile anlatılmış. Devamında ise sarp yokuşun ne olduğu beşeri hayattan çeşitli örneklerle açıklanmış. Dikkat edilirse ayette ‘atılamadı’ terimi kullanılmış. Yani kılavuzlama var ve fakat zorlama yok. Örnekleri verilen sınavlar ve benzerlerinde başarılı olanların “uğur ve bereket dostları” oldukları ve fakat ayetleri inkâr edenlerin ise “şomluk ve uğursuzluk yaranı” olup ceza görecekleri belirtiliyor. Ayetleri inkâr etmenin sadece sözle inkâr değil özellikle davranışlarla ayetlerin gösterdiğinin tersini yapmak olduğunu düşünebiliriz.